esperanto » adiga | 18 [dek ok] | Dompurigado

18 [пшIыкIуи] Унэр гъэкъэбзэн

18 [pshIykIui] Unjer gjekjebzjen

Hodiaŭ estas sabato.	Непэ шэмбэт.; Nepje shjembjet.
Hodiaŭ ni havas tempon.	Непэ уахътэ тиI.; Nepje uahtje tiI.
Hodiaŭ ni purigadas la loĝejon.	Непэ тэ фэтэрыр тэгъэкъабзэ.; Nepje tje fjetjeryr tjegjekabzje.
Mi purigadas la banĉambron.	Сэ гъэпскIыпIэр сэгъэкъабзэ.; Sje gjepskIypIjer sjegjekabzje.
Mia edzo lavas la aŭton.	Сишъхьагъусэ машинэр (кур) етхьакIы.; Sishh'agusje mashinjer (kur) eth'akIy.
La infanoj purigadas la biciklojn.	КIалэмэ кушъхьэфачъэхэр агъэкъабзэх.; KIaljemje kushh'jefachjehjer agjekabzjeh.
Avinjo akvumas la florojn.	Нанэ къэгъагъэмэ псы акIегъахъо.; Nanje kjegagjemje psy akIegaho.
La infanoj ordigas la infanĉambron.	КIэлэцIыкIумэ кIэлэцIыкIу унэр къызэIуахы.; KIjeljecIykIumje kIjeljecIykIu unjer kyzjeIuahy.
Mia edzo ordigas sian skribotablon.	Сишъхьагъусэ зыщытхэрэ столыр (Iанэр) къызэIуехы.; Sishh'agusje zyshhythjerje stolyr (Ianjer) kyzjeIuehy.
Mi enigas la lavotaĵon en la lavmaŝinon.	Сэ гыкIэлъэ машинэм гыкIынхэр дэсэлъхьэх.; Sje gykIjelje mashinjem gykIynhjer djesjelh'jeh.
Mi etendas la sekigotan lavitaĵon.	Сэ гыкIыгъэхэр пысэлъэх.; Sje gykIygjehjer pysjeljeh.
Mi gladas la lavitaĵon.	Сэ гыкIыгъэмэ ут атесэдзэ.; Sje gykIygjemje ut atesjedzje.
La fenestroj estas malpuraj.	Шъхьангъупчъэхэр шIоих.; Shh'angupchjehjer shIoih.
La planko estas malpura.	Джэхашъор шIои.; Dzhjehashor shIoi.
La vazaro estas malpura.	Шыкъухэр шIоих.; Shykuhjer shIoih.
Kiu purigadas la fenestrojn?	Хэта шъхьангъупчъэхэр зытхьакIрэр?; Hjeta shh'angupchjehjer zyth'akIrjer?
Kiu polvosuĉas?	Хэта сапэхэр атезыхрэр?; Hjeta sapjehjer atezyhrjer?
Kiu lavas la vazaron?	Хэта шыкъухэр зытхьакIрэр?; Hjeta shykuhjer zyth'akIrjer?

Ĉu patrina lingvo? Patra lingvo!

De kiu vi lernis vian lingvon infanaĝe? Vi senhezite respondos : de la patrino! Tion pensas la plej multaj homoj en la mondo. La termino ‘patrina lingvo’ ekzistas en preskaŭ ĉiuj popoloj. Kaj la angloj kaj la ĉinoj konas ĝin. Eble ĉar la patrinoj pasigas pli da tempo kun la infanoj. Sed freŝaj esploroj kondukas al aliaj rezultoj. Ili montras ke nia lingvo ĝenerale estas la lingvo de niaj patroj. Esploristoj pristudis la heredaĵon kaj lingvojn de miksitaj popoloj. En tiaj popoloj la gepatroj venis el malsamaj kulturoj. Tiuj popoloj aperis antaŭ jarmiloj. Tion kaŭzis grandaj migradaj moviĝoj. La heredaĵo de tiuj miksitaj popoloj estis genetike analizita. Ĝin oni poste komparis kun la lingvo de la popolo. La plej multaj popoloj parolas la lingvon de siaj viraj prapatroj. Tio signifas ke la nacia lingvo estas tiu apartenanta al la Y-kromosomo. La viroj do kunportis sian lingvon en fremdajn landojn. Kaj poste la tie vivantaj virinoj adoptis la novan lingvon de la viroj. Sed ankaŭ hodiaŭ la patroj havas grandan influon je nia lingvo. Ĉar la beboj lernante orientiĝas laŭ la lingvo de siaj patroj. La patroj parolas konsiderinde malpli kun siaj gefiloj. La vira sintakso ankaŭ pli simplas ol la virina. La lingvo de la patroj do pli bone taŭgas por la beboj. Ĝi ne superŝarĝas ilin kaj do pli facile lerneblas. Tial infanoj parolante preferas imiti paĉjon ol panjon. Poste la lingvon de la infano tamen markas la vortprovizo de la patrino. Sekve, nian lingvon influas kaj la patrinoj kaj la patroj. Ĝi do devus nomiĝi la gepatra lingvo!