esperanto » finna | 32 [tridek du] | En la restoracio 4

32 [kolmekymmentäkaksi] Ravintolassa 4

Unu porcion da fritoj kun keĉapo.	Yhden kerran ranskalaiset ketsupilla.
Kaj du kun majonezo.	Ja kaksi annosta majoneesilla.
Kaj tri rostitajn kolbasojn kun mustardo.	Ja kolme annosta bratwurstia sinapilla.
Kiujn legomojn vi havas	Mitä vihanneksia teillä on?
Ĉu vi havas fazeolojn	Onko teillä papuja?
Ĉu vi havas florbrasikon	Onko teillä kukkakaalia?
Mi ŝatas manĝi maizon.	Pidän maissista.
Mi ŝatas manĝi kukumojn.	Pidän kurkusta.
Mi ŝatas manĝi tomatojn.	Pidän tomaatista.
Ĉu vi ŝatas manĝi ankaŭ poreon	Syöttekö mielellänne purjoa?
Ĉu vi ŝatas manĝi ankaŭ acidbrasikon	Syöttekö mielellänne hapankaalia?
Ĉu vi ŝatas manĝi ankaŭ lentojn	Syöttekö mielellänne linssejä?
Ĉu vi ŝatas manĝi ankaŭ karotojn	Syötkö myös mielelläsi porkkanoita?
Ĉu vi ŝatas manĝi ankaŭ brokolojn	Syötkö myös mielelläsi parsakaalia?
Ĉu vi ŝatas manĝi ankaŭ kapsikojn	Syötkö myös mielelläsi paprikaa?
Mi ne ŝatas cepojn.	En pidä sipulista.
Mi ne ŝatas olivojn.	En pidä oliiveista.
Mi ne ŝatas fungojn.	En pidä sienistä.

La beboj liplegas!

Lernante paroli la beboj rigardas la buŝon de siaj gepatroj. Tion malkovris evolupsiĥologoj. La beboj komencas liplegi ĉirkaŭsesmonatiĝante. Ili tiel lernas kiel ili formu sian buŝon por produkti sonojn. Unujariĝante la beboj jam komprenas iujn vortojn. Ekde tiu aĝo ili denove rigardas la okulojn de la homoj. Ili tiel ricevas multajn gravajn informojn. Per iliaj okuloj ili ekscias ĉu siaj gepatroj gajas aŭ malgajas. Ili tiel lernas koni la mondon de la sentoj. Interese iĝas kiam oni parolas al ili en fremda lingvo. La beboj tiam rekomencas ja liplegi. Ili tiel lernas formi ankaŭ fremdajn sonojn. Parolante kun beboj oni tial ĉiam rigardu ilin. La beboj krome bezonas dialogon por sia lingva evoluo. La gepatroj ja tre ofte ripetas tion, kion la beboj diras. La beboj tiel ricevas reagon. Tio tre gravas por la etinfanoj. Ili tiam scias ke ili komprenatas. Tiu konfirmo motivas la bebojn. Ili poste plu ĝuas lerni paroli. Do ne sufiĉas aŭdigi sonregistraĵojn al beboj. Ke la beboj vere povas liplegi pruvas esploroj. En eksperimentoj oni montris sensonajn videofilmojn al etinfanoj. Temis pri videofilmoj en la gepatra lingvo de la beboj kaj en fremdaj lingvoj. La beboj pli longe rigardis la videofilmojn en sia propra lingvo. Ili ankaŭ estis evidente pli atentemaj tiuokaze. Sed la unuaj bebaj vortoj samas en la tuta mondo. Panjo kaj paĉjo, tio facile elparoleblas en ĉiuj lingvoj!