Nederlands » Tsjerkesisch | 68 [achtenzestig] | groot – klein

68 [тIокIищрэ ирэ] ины – цIыкIу

68 [tIokIishhrje irje] iny – cIykIu

groot en klein	ины ыкIи цIыкIу; iny ykIi cIykIu
De olifant is groot.	Пылыр ины.; Pylyr iny.
De muis is klein.	Цыгъор цIыкIу.; Cygor cIykIu.
donker en licht	шIункI ыкIи нэфы (нэфын); shIunkI ykIi njefy (njefyn)
De nacht is donker.	Чэщыр шIункI.; Chjeshhyr shIunkI.
De dag is licht.	Мафэр нэфын.; Mafjer njefyn.
oud en jong	жъы ыкIи кIэ; zhy ykIi kIje
Onze grootvader is heel oud.	Титатэ жъы дэд.; Titatje zhy djed.
70 jaar geleden was hij nog jong.	Илъэс 70-рэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, ар джыри ныбжьыкIагъ.; Iljes 70-rjekIje uzjekIjeIjebjezh'mje, ar dzhyri nybzh'ykIag.
mooi en lelijk	дахэ ыкIи Iае; dahje ykIi Iae
De vlinder is mooi.	ХьампIырашъор дахэ.; H'ampIyrashor dahje.
De spin is lelijk.	Бэджыр Iае.; Bjedzhyr Iae.
dik en dun	пщэр ыкIи од; pshhjer ykIi od
Een vrouw van 100 kilo is dik.	Бзылъфыгъэу килограмишъэ къэзыщэчрэр пщэр.; Bzylfygjeu kilogramishje kjezyshhjechrjer pshhjer.
Een man van 50 kilo is dun.	Хъулъфыгъэу килограмм шъэныкъо къэзыщэчрэр од.; Hulfygjeu kilogramm shjenyko kjezyshhjechrjer od.
duur en goedkoop	лъапIэ ыкIи пыут; lapIje ykIi pyut
De auto is duur.	Машинэр лъапIэ.; Mashinjer lapIje.
De krant is goedkoop.	Гъэзетыр пыут.; Gjezetyr pyut.

Twee talen = twee talencentra!

Als we een taal leren, zijn onze hersenen is niet hetzelfde. Omdat er meerdere geheugen voor verschillende talen zijn. Niet alle talen die we leren worden samen opgeslagen. De talen die wij als volwassenen leren, hebben hun eigen geheugen. Dat wil zeggen, dat de hersenen de nieuwe regels in een ander gebied verwerkt. Ze worden niet samen met de moedertaal geplaatst. Mensen die tweetalige opgroeien gaan maar één gebied gebruiken. Verschillende onderzoeken zijn tot dit resultaat gekomen. Neuronwetenschappers hebben verschillende testpersonen onderzocht. Deze testpersonen spraken twee talen vloeiend. Een deel van de testpersonen werden met twee talen opgegroeid. Het andere deel heeft een tweede taal later geleerd. In de taaltesten konden de onderzoekers de hersenactiviteit meten. Zo zagen zij welke hersengebieden bij de tests werkzaam waren. En zij zagen dat de "laat" lerende twee talen centra hebben! Dit hadden onderzoekers al een geruime tijd verondersteld. Mensen met een hersenletsel tonen verschillende symptomen. Zo kan het hersenletsel leiden tot taalproblemen. Zij kunnen dan de woorden minder goed uitspreken en begrijpen. Tweetalige slachtoffers vertonen soms bijzondere symptomen. Hun spraakproblemen hoefden niet altijd op beide talen van toepassing zijn. Als slechts een gedeelte van de hersenen beschadigd is, kan het andere nog steeds functioneren. Dan spreken de patiënten de ene taal beter dan de andere. Ook worden de twee talen met verschillende snelheden opnieuw geleerd. Dit bewijst dat de twee talen niet in dezelfde gebieden worden opgeslagen. Omdat het niet tegelijkertijd geleerd wordt, vormt het twee centra. Het is nog onbekend op welke manier onze hersenen meerdere talen beheert. De nieuwe bevindingen kunnen ook tot nieuwe leerstrategieën leiden...