nynorsk » litauisk | 18 [atten] | Husvask

18 [aštuoniolika] Tvarkymasis namuose

I dag er det laurdag.	Šiandien šeštadienis.
I dag har vi tid.	Šiandien (mes) turime laiko.
I dag vaskar vi huset.	Šiandien (mes) valome butą.
Eg vaskar badet.	Aš valau / šveičiu vonią.
Mannen min vaskar bilen.	Mano vyras plauna automobilį.
Ungane vaskar syklane.	Vaikai valo dviračius.
Bestemor vatnar blomane.	Senelė laisto gėles.
Ungane ryddar på rommet sitt.	Vaikai tvarko vaikų kambarį.
Mannen min ryddar skrivebordet sitt.	Mano vyras tvarko savo rašomąjį stalą.
Eg puttar klesvasken inn i vaskemaskina.	(Aš) dedu skalbinius į skalbyklę.
Eg henger opp klede.	(Aš) džiaustau skalbinius.
Eg stryk tøy.	(Aš) lyginu skalbinius.
Glasa er skitne.	Langai (yra) nešvarūs.
Golvet er skite.	Grindys (yra) nešvarios.
Opvasken er skiten.	Indai (yra) nešvarūs.
Kven vaskar glasa	Kas valo langus?
Kven støvsyg	Kas siurbia dulkes?
Kven tek oppvasken	Kas plauna indus?

Morsmål? Farsmål!

Kven lærte du språk frå då du var barn? Du vil sikkert svare: frå mor mi! Det tenkjer dei fleste menneske i verda. Omgrepet «morsmål» finst hjå mest alle folkeslag. Både engelskmenn og kinesarar kjenner til det. Kanskje fordi mødrer bruker meir tid saman med borna sine. Nyare studiar har kome til andre resultat. Dei viser at språket vårt for det meste er språket til fedrane. Forskarar har undersøkt arvestoffet og språka frå blanda stammar. I slike stammar kjem foreldra frå ulike kulturar. Desse stammane oppsto for fleire tusen år sidan. Store folkevandringar var grunnen til det. Arvestoffet frå desse blanda stammane vart analysert genetisk. Så vart arvestoffet samanlikna med språket til stammen. Dei fleste stammefolka prata språket til dei mannlege forfedrane sine. Det tyder at språket i landet høyrer til Y-kromosomet. Mennene har altså teke med språket sitt til framande land. Og kvinnene der har sidan teke over det nye språket til mennene. Men i dag òg har fedrane stor påverknad på språket vårt. Fordi småborn orienterer seg mot språket til fedrane når dei lærer. Fedrar pratar klart mindre med borna sine. Menn har òg enklare setningsbygning enn kvinner. Dermed er språket til fedrane betre eigna til småborn. Det er ikkje overveldande for dei, og dermed lettare å lære. Difor imiterer born heller far enn mor når dei snakkar. Seinare pregar ordtilfanget til mora språket til barnet. På denne måten påverkar både mor og far språket vårt. Det burde dermed heite foreldremål!