esperanto » rumana | 31 [tridek unu] | En la restoracio 3

31 [treizeci şi unu] La restaurant 3

Mi ŝatus antaŭmanĝaĵon.	Doresc un aperitiv.
Mi ŝatus salaton.	Doresc o salată.
Mi ŝatus supon.	Doresc o supă.
Mi ŝatus deserton.	Doresc un desert.
Mi ŝatus glaciaĵon kun vipita kremo.	Doresc o îngheţată cu frişcă.
Mi ŝatus frukton aŭ fromaĝon.	Doresc fructe sau brânză.
Ni ŝatus matenmanĝi.	Vrem să luăm micul dejun.
Ni ŝatus tagmanĝi.	Vrem să mâncăm prânzul.
Ni ŝatus vespermanĝi.	Vrem să cinăm.
Kion vi ŝatus por la matenmanĝo?	Ce doriţi la micul dejun?
Ĉu bulkojn kun konfitaĵo kaj mielo?	Chiflă cu gem şi miere?
Ĉu rostpanon kun kolbaso kaj fromaĝo?	Pâine prăjită cu salam şi brânză?
Ĉu boligitan ovon?	Un ou fiert?
Ĉu platfrititan ovon?	Un ochi?
Ĉu omleton?	O omletă?
Unu plian jogurton, mi petas.	Vă rog încă un iaurt.
Pli da salo kaj pipro, mi petas.	Vă rog încă sare şi piper.
Unu plian glason da akvo, mi petas.	Vă rog un pahar cu apă.

La lingva evoluo

La mondo en kiu ni vivas ĉiutage modifiĝas. Nia lingvo tial ne povas stagni. Ĝi plu evoluas kun ni, ĝi do estas dinamika. Tiu evoluo povas koncerni ĉiujn kampojn de lingvo. Tio signifas ke ĝi povas rilati al diversaj aspektoj. La fonologia evoluo koncernas la sonsistemon de lingvo. Ĉe la semantika evoluo modifiĝas la signifo de la vortoj. La leksika evoluo enhavas modifiĝojn de la vortprovizo. La gramatika evoluo ŝanĝas la gramatikajn strukturojn. La kialoj de la lingva evoluo estas variaj. Ofte temas pri ekonomiaj kialoj. Parolante aŭ skribante oni volas ŝpari tempon aŭ penon. Oni tial simpligas sian parolon. Ankaŭ la novigoj povas favori la lingvan evoluon. Tio okazas ekzemple kiam oni inventas novajn aferojn. Tiuj aferoj bezonas nomon, do estiĝas novaj vortoj. La lingva evoluo ĝenerale ne estas planita. Ĝi estas natura procezo kaj aŭtomate okazas. Sed parolante oni ankaŭ tute konscie povas variigi sian lingvon. Tion oni faras kiam oni volas atingi difinitan efikon. La lingvan evoluon ankaŭ favoras la influo de fremdaj lingvoj. Tio aparte evidentiĝas tutmondiĝepoke. Aliajn lingvojn influas precipe la angla lingvo. En preskaŭ ĉiu lingvo troviĝas hodiaŭ anglaj vortoj. Tiujn oni nomas anglaĵoj. La evoluon de lingvoj oni kritikas aŭ timas de antikvaj tempoj. La lingva evoluo tamen estas pozitiva signo. Ĉar ĝi pruvas ke nia lingvo estas viva, samkiel ni!