esperanto » slovaka | 81 [okdek unu] | Is-tempo 1

81 [osemdesiatjeden] Minulý čas 1

skribi	písať
Li skribis leteron.	Písal list.
Kaj ŝi skribis karton.	A ona písala pohľadnicu.
legi	čítať
Li legis revuon.	Ćítal časopis.
Kaj ŝi legis libron.	A ona čítala knihu.
preni	vziať, zobrať
Li prenis cigaredon.	Vzal si cigaretu.
Ŝi prenis pecon da ĉokolado.	Vzala si kúsok čokolády.
Li estis malfidela, sed ŝi estis fidela.	On bol neverný, ale ona bola verná.
Li estis maldiligenta, sed ŝi estis diligenta.	On bol lenivý, ale ona bola usilovná.
Li estis malriĉa, sed ŝi estis riĉa.	On bol chudobný, ale ona bola bohatá.
Li ne havis monon, sed male ŝuldojn.	Nemal peniaze, ale dlhy.
Li ne estis bonŝanca, sed male malbonŝanca.	Nemal šťastie, ale smolu.
Li ne havis sukceson, sed male malsukceson.	Nemal úspech, ale neúspech.
Li ne estis kontenta, sed male malkontenta.	Nebol spokojný, ale nespokojný.
Li ne estis feliĉa, sed male malfeliĉa.	Nebol šťastný, ale nešťastný.
Li ne estis simpatia, sed male malsimpatia.	Nebol sympatický, ale nesympatický.

La historio de la lingviko

La lingvoj ĉiam fascinis la homojn. La historio de la lingviko tial tre longas. La lingviko estas la sistema studo de la lingvo. Jam antaŭ jarmiloj la homoj cerbumis pri la lingvo. Malsamaj kulturoj tiuokaze evoluigis malsamajn sistemojn. Tiel estiĝis malsamaj priskriboj de lingvoj. La hodiaŭa lingviko baziĝas sur antikvaj teorioj. Multaj tradicioj fondiĝis aparte en Grekujo. Sed la plej malnova konata prilingva verko originas el Barato. Ĝin skribis la gramatikisto Śākaṭāyana antaŭ ĉirkaŭ 3000 jaroj. En la antikva epoko, filozofoj kiaj Platono okupiĝis pri lingvoj. Romiaj verkistoj poste plu evoluigis siajn teoriojn. Ankaŭ la araboj evoluigis siajn proprajn tradiciojn en la 8a jarcento. Iliaj verkoj jam montras precizajn priskribojn de la araba lingvo. En la moderna epoko, oni precipe volis esplori la originon de la lingvo. La kleruloj aparte interesiĝis pri la historio de la lingvo. En la 18a jarcento, oni komencis kompari la lingvojn inter si. Tiele, oni volis kompreni kiel la lingvoj evoluas. Oni pli malfrue koncentriĝis je lingvoj kiel sistemo. Kiel la lingvoj funkcias estis la centra demando. Hodiaŭ ekzistaj multaj direktoj ene de la lingviko. Ekde la 50aj jaroj disvolviĝis multaj novaj fakoj. Ilin foje forte influas aliaj sciencoj. Ekzemple, la psiĥolingviko aŭ la interkultura komunikado. La pli novaj lingvikaj skoloj estas tre specialigitaj. Ekzemplo de tio estas la inista lingviko. La historio de la lingviko do pluas... Tiom longe kiom estos lingvoj, la homoj cerbumos pri ili!