esperanto » turka | 5 [kvin] | Landoj kaj lingvoj

5 [beş] Ülkeler ve diller

Johano estas el Londono.	John Londralıdır.
Londono situas en Britujo.	Londra Büyük Britanya’dadır.
Li parolas la anglan.	O (erkek için) İngilizce konuşuyor.
Maria estas el Madrido.	Maria Madridlidir.
Madrido situas en Hispanujo.	Madrid İspanya’dadır.
Ŝi parolas la hispanan.	O (kadın) İspanyolca konuşuyor.
Petro kaj Marta estas el Berlino.	Peter ve Martha Berlinlidir.
Berlino situas en Germanujo.	Berlin Almanya’dadır.
Ĉu ambaŭ vi parolas la germanan?	Siz ikiniz de Almanca konuşuyor musunuz?
Londono estas ĉefurbo.	Londra bir başkenttir.
Madrido kaj Berlino ankaŭ estas ĉefurboj.	Madrid ve Berlin de başkentlerdir.
Ĉefurboj estas grandaj kaj bruaj.	Başkentler büyük ve gürültülüdür.
Francujo situas en Eŭropo.	Fransa Avrupa’dadır.
Egiptujo situas en Afriko.	Mısır Afrika’dadır.
Japanujo situas en Azio.	Japonya Asya’dadır.
Kanado situas en Nordameriko.	Kanada Kuzey Amerika’dadır.
Panamo situas en Centrameriko.	Panama Orta Amerika’dadır.
Brazilo situas en Sudameriko.	Brezilya Güney Amerika’dadır.

Penso kaj lingvo

Nia penso ankaŭ dependas de nia lingvo. Kiam ni pensas, ni ‘parolas’ kun ni mem. Nia lingvo do influas nian vidpunkton pri aferoj. Sed ĉu ni povas pensi la samon malgraŭ malsamaj lingvoj? Aŭ ĉu ni alie pensas ĉar ni alie parolas? Ĉiu popolo havas sian propran vortprovizon. En kelkaj lingvoj mankas iuj vortoj. Estas popoloj, kiuj ne distingas la verdan disde la blua. La parolantoj uzas la saman vorton por ambaŭ koloroj. Kaj ili rekonas la kolorojn pli malbone ol aliaj popoloj. Ili ne kapablas identigi kolornuancojn kaj kolormiksojn. La parolantoj havas problemojn por priskribi la kolorojn. Aliaj lingvoj havas nur tre malmultajn numeralojn. Iliaj parolantoj multe pli malbone kalkulas. Estas ankaŭ lingvoj, kiuj ne konas dekstron kaj maldekstron . Tie la homoj parolas pri nordo kaj sudo, okcidento kaj oriento. Ili kapablas geografie tre bone orientiĝi. Sed ili ne komprenas la terminojn dekstro kaj maldekstro . Kompreneble ne nur nia lingvo influas nian penson. Ankaŭ nia medio kaj nia ĉiutageco markas niajn pensojn. Kiun rolon do ludas la lingvo? Ĉu ĝi limigas nian penson? Aŭ ĉu ni havas vortojn nur por tio, kion ni pensas? Kio estas kaŭzo, kio estas efekto? Ĉiuj ĉi demandoj restas senrespondaj. Ili okupas cerbesploristojn kaj lingvistojn. Sed la temo koncernas nin ĉiujn. Vi estas tio, kion vi parolas?!