esperanto » ukraina | 77 [sepdek sep] | pravigi ion 3

77 [сімдесят сім] Щось обґрунтовувати 3

77 [simdesyat sim] Shchosʹ obgruntovuvaty 3

Kial vi ne manĝas la torton?	Чому Ви не їсте торта?; Chomu Vy ne ïste torta?
Mi devas maldikiĝi.	Я мушу схуднути.; YA mushu skhudnuty.
Mi ne manĝas ĝin ĉar mi devas maldikiĝi.	Я його не їм, тому що я мушу схуднути.; YA y̆oho ne ïm, tomu shcho ya mushu skhudnuty.
Kial vi ne trinkas la bieron?	Чому Ви не п’єте пива?; Chomu Vy ne pʺyete pyva?
Mi devas ankoraŭ stiri.	Я повинен / повинна ще їхати.; YA povynen / povynna shche ïkhaty.
Mi ne trinkas ĝin ĉar mi devas ankoraŭ stiri.	Я його не п’ю, тому що я повинен / повинна ще їхати.; YA y̆oho ne p'yu, tomu shcho ya povynen / povynna shche ïkhaty.
Kial vi ne trinkas la kafon?	Чому ти не п’єш кави?; Chomu ty ne pʺyesh kavy?
Ĝi malvarmas.	Вона холодна.; Vona kholodna.
Mi ne trinkas ĝin ĉar ĝi malvarmas.	Я її не п’ю, тому що вона холодна.; YA ïï ne p'yu, tomu shcho vona kholodna.
Kial vi ne trinkas la teon?	Чому ти не п’єш чаю?; Chomu ty ne pʺyesh chayu?
Mi ne havas sukeron.	Я не маю цукру.; YA ne mayu tsukru.
Mi ne trinkas ĝin ĉar mi ne havas sukeron.	Я його не п’ю, тому що я не маю цукру.; YA y̆oho ne p'yu, tomu shcho ya ne mayu tsukru.
Kial vi ne manĝas la supon?	Чому Ви не їсте суп?; Chomu Vy ne ïste sup?
Mi ne mendis ĝin.	Я його не замовляв / замовляла.; YA y̆oho ne zamovlyav / zamovlyala.
Mi ne manĝas ĝin ĉar mi ne mendis ĝin.	Я його не їм, тому що я його не замовляв / замовляла.; YA y̆oho ne ïm, tomu shcho ya y̆oho ne zamovlyav / zamovlyala.
Kial vi ne manĝas la viandon?	Чому Ви не їсте м’яса?; Chomu Vy ne ïste mʺyasa?
Mi estas vegetarano.	Я вегетаріанець.; YA vehetarianetsʹ.
Mi ne manĝas ĝin ĉar mi estas vegetarano.	Я не їм це, тому що я вегетаріанець.; YA ne ïm tse, tomu shcho ya vehetarianetsʹ.

Unu lingvo, multaj variaĵoj

Eĉ kiam ni parolas nur unu lingvon, ni parolas multajn lingvojn. Ĉar neniu lingvo estas memfermiĝinta sistemo. En ĉiu lingvo montriĝas multaj malsamaj dimensioj. Lingvo estas vivanta konstruo. La parolantoj ĉiam adaptiĝas al siaj alparolatoj. La homoj tial variigas la lingvon kiun ili parolas. Tiuj variaĵoj aperas diversforme. Ĉiu lingvo ekzemple havas historion. Ĝi modifiĝis kaj ankaŭ plu modifiĝos. Tion evidentigas la fakto ke la maljunuloj kaj la junuloj malsame parolas. Ekzistas ankaŭ malsamaj dialektoj en la plej multaj lingvoj. Sed multaj dialektparolantoj kapablas adaptiĝi al sia ĉirkaŭaĵo. En difinitaj situacioj ili parolas la norman lingvon. Malsamaj sociaj grupoj havas malsamajn lingvojn. Ekzemploj de tio estas la junulara lingvo aŭ la ĉasistara lingvo. La plej multaj homoj parolas laboreje alie ol hejme. Multaj ankaŭ uzas fakan lingvon laboreje. Diferencoj ankaŭ aperas en la parola kaj skriba lingvoj. La parola lingvo ĝenerale multe pli simplas ol la skriba. Tiu diferenco povas esti tre granda. Tio estas la kazo kiam la skribaj lingvoj longe ne modifiĝas. La parolantoj tiam devas unue lerni skribe uzi la lingvon. Ofte diferenciĝas ankaŭ la lingvo de virinoj kaj viroj. Tiu diferenco ne tre grandas en la okcidentaj socioj. Sed estas landoj en kiuj la virinoj kaj la viroj tute malsame parolas. En iuj kulturoj ankaŭ la ĝentileco havas siajn proprajn lingvajn formojn. Do tute ne tiel facilas paroli! Ni devas tiucele atenti multajn malsamajn aferojn samtempe...