polski » kataloński | 56 [pięćdziesiąt sześć] | Uczucia

56 [cinquanta-sis] Els sentiments

mieć ochotę	Tenir ganes
Mamy ochotę.	Tenim ganes.
Nie mamy ochoty.	No tenim ganes.
bać się	Tenir por
Boję się.	(Jo) tinc por.
Nie boję się.	(Jo) no tinc por.
mieć czas	Tenir temps
On ma czas.	(Ell) té temps.
On nie ma czasu.	(Ell) no té temps.
nudzić się	Avorrir-se
Ona się nudzi.	(Ella) s’avorreix.
Ona się nie nudzi.	(Ella) no s’avorreix.
być głodnym	Tenir gana
Jesteście głodni?	Teniu gana?
Nie jesteście głodni?	Que no teniu gana?
być spragnionym	Tenir set
Im chce się pić.	(Ells / Elles) tenen set.
Im nie chce się pić.	No tenen set.

Język naszych przodków

Nowoczesne języki mogą być badane przez lingwistów. Do tego używa się różnych metod. Jak jednak mówili ludzie przed tysiącami lat? Odpowiedź na to pytanie jest bardzo trudna. Mimo to naukowcy zajmują się tym od dawna. Chcieliby dowieść, jak mówiono dawniej. W tym celu próbują zrekonstruować stare formy językowe. Amerykańscy naukowcy dokonali fascynującego odkrycia. Przeanalizowali ponad 2 000 języków. Badali przy tym przede wszystkim budowę zdań. Wynik ich badań jest bardzo interesujący. Prawie połowa języków ma budowę S-O-V. Oznacza to zasadę: podmiot (Subjekt), dopełnienie (Objekt), czasownik (Verb). Ponad 700 języków naśladuje model S-V-O. A około 160 języków funkcjonuje według systemu V-S-O. Wzór V-O-S jest stosowany tylko w około 40 językach. 120 języków wykazuje formy mieszane. O-V-S i O-S-V to natomiast znacznie rzadsze systemy. Większość badanych języków korzysta więc z zasady S-O-V. Do nich należy na przykład perski, japoński i turecki. Większość istniejących języków naśladuje natomiast wzór S-V-O. W rodzinie indoeuropejskiej dominuje dzisiaj właśnie ta budowa zdania. Naukowcy wierzą, że wcześniej mówiono wzorując się na modelu S-O-V. Na tym systemie bazują wszystkie języki. Potem jednak obrały rozbieżny rozwój. Dlaczego tak się stało, nie wiadomo. Zmiana budowy zdania musi mieć jednak powód. Ponieważ w ewolucji występuje wszystko to, co ma korzyści…