Afrikaans » Noors - Nynorsk | 81 [een en tagtig] | Verlede tyd 1

81 [åttiein] Fortid 1

skryf	skrive
Hy het ’n brief geskryf.	Han skreiv eit brev.
En sy het ’n kaartjie geskryf.	Og ho skreiv eit kort.
lees	lese
Hy het ’n tydskrif gelees.	Eg las eit magasin.
En sy het ’n boek gelees.	Og ho las ei bok.
neem / vat	ta
Hy het ’n sigaret geneem.	Han tok ein sigarett.
Sy het ’n stuk sjokolade geneem.	Ho tok eit stykke sjokoladekake.
Hy was ontrou, maar sy was getrou.	Han var utru, men ho var trufast.
Hy was lui, maar sy was fluks.	Han var lat, men ho var flittig.
Hy was arm, maar sy was ryk.	Han var fattig, men ho var rik.
Hy het geen geld nie, net skuld.	Han hadde ingen pengar, berre gjeld.
Hy het geen geluk nie, net slegte geluk.	Han hadde ikkje flaks, berre uflaks.
Hy het geen sukses nie, net terugslae.	Han lukkast ikkje, han berre mislukkast.
Hy was nie tevrede nie, maar ontevrede.	Han var ikkje fornøgd, men misfornøgd.
Hy was nie gelukkig nie, maar ongelukkig.	Han var ikkje lukkeleg, men ulukkeleg.
Hy was nie aangenaam nie, maar onaangenaam.	Han var ikkje sympatisk, men usympatisk.

Die geskiedenis van taalkunde

Tale het mense nog altyd gefassineer. Daarom het taalkunde ’n baie lang geskiedenis. Taalkunde is ’n sistematiese ondersoek van taal. Mense het duisende jare gelede al oor taal nagedink. So het verskillende kulture verskillende stelsels ontwikkel. Gevolglik het daar verskillende beskrywings van taal ontstaan. Die hedendaagse taalkunde is meer op ou teorieë as enigiets anders gegrond. Veral in Griekeland het baie tradisies tot stand gekom. Die oudste bekende werk oor tale kom egter uit Indië. Dis 3 000 jaar gelede deur die grammatikus Sakatajana geskryf. In antieke tye het filosowe soos Plato hulle met tale besig gehou. Later het Romeinse skrywers hul teorieë verder ontwikkel. In die agtste eeu het die Arabiere ook hul eie tradisies ontwikkel. Hul werk het toe reeds noukeurige beskrywings van die Arabiese taal bevat. In die moderne tyd wou mense veral navors waar taal vandaan kom. Geleerdes het veral in die geskiedenis van taal belanggestel. In die 18de eeu het mense tale met mekaar begin vergelyk. Hulle wou verstaan hoe tale ontwikkel. Later het hulle op tale as ’n stelsel gekonsentreer. Die fokuspunt was die vraag hoe tale werk. Deesdae is daar ’n groot aantal denkrigtings in taalkunde. Sedert die 50’s het baie nuwe dissiplines ontwikkel. Hulle is deels sterk deur ander wetenskappe beïnvloed. Voorbeelde is psigolinguistiek en interkulturele kommunikasie. Die nuutste rigtings in taalwetenskap is uiters gespesialiseerd. Een voorbeeld is feministiese taalkunde. Die geskiedenis van taalkunde loop dus verder… Solank daar tale is, sal mense daaroor nadink!