esperanto » bosna | 30 [tridek] | En la restoracio 2

30 [trideset] U restoranu 2

Unu pomsukon, mi petas.	Sok od jabuke, molim.
Unu limonadon, mi petas.	Limunadu, molim.
Unu tomatsukon, mi petas.	Sok od paradajza, molim.
Mi ŝatus unu glason da ruĝa vino.	Ja bih rado čašu crvenog vina.
Mi ŝatus unu glason da blanka vino.	Ja bih rado čašu bijelog vina.
Mi ŝatus unu botelon da ĉampano.	Ja bih rado flašu šampanjca.
Ĉu vi ŝatas fiŝon?	Voliš li ribu?
Ĉu vi ŝatas bovaĵon?	Voliš li govedinu?
Ĉu vi ŝatas porkaĵon?	Voliš li svinjetinu?
Mi ŝatus ion senviandan.	Htio / htjela bih nešto bez mesa.
Mi ŝatus legompladon.	Htio / htjela bih platu sa povrćem.
Mi ŝatus ion nelongedaŭrantan.	Htio / htjela bih nešto što ne traje dugo.
Ĉu vi ŝatus tion kun rizo?	Želite li to s rižom?
Ĉu vi ŝatus tion kun nudeloj?	Želite li to s tjesteninom?
Ĉu vi ŝatus tion kun terpomoj?	Želite li to s krompirom?
Tio ne bongustas por mi.	To mi nije ukusno.
La manĝo estas malvarma.	Jelo je hladno.
Tion mi ne mendis.	To ja nisam naručio / naručila.

La tonaj lingvoj

La plej multaj lingvoj parolataj en la mondo estas tonaj lingvoj. En la tonaj lingvoj la tonalto estas decida. Ĝi difinas la signifon de la vortoj aŭ silaboj. La tono do estas esenca parto de la vorto. La plej multaj lingvoj parolataj en Azio estas tonaj lingvoj. Ekzemple la ĉina, la taja kaj la vjetnama apartenas al ili. Ankaŭ en Afriko ekzistas diversaj tonaj lingvoj. Multaj indiĝenaj lingvoj de Ameriko ankaŭ estas tonaj lingvoj. La hindeŭropaj lingvoj enhavas ĝenerale nur tonajn erojn. Tio koncernas la svedan aŭ la serban ekzemple. La nombro de tonaltoj variiĝas laŭ la lingvoj. En la ĉina distingiĝas kvar malsamaj tonoj. La silabo ma do povas havi kvar signifojn. Tiuj estas patrino , kanabo , ĉevalo kaj skoldi . Interese estas ke la tonaj lingvoj ankaŭ efikas al nia aŭdkapablo. Tion montris esploroj pri la absoluta aŭdkapablo. La absoluta aŭdkapablo estas la kapablo ekzakte identigi la aŭditajn tonojn. En Eŭropo kaj Nordameriko tre maloftas la absoluta aŭdkapablo. Malpli ol 1 el 10 000 personoj havas ĝin. Malsamas ĉe la denaskaj ĉinparolantoj. Tie havas naŭoble pli da homoj tiun apartan kapablon. Ni ĉiuj havis la absolutan aŭdkapablon kiam ni estis etinfanoj. Ni ja bezonas ĝin por lerni ĝuste paroli. Sed ĝin bedaŭrinde poste perdas la plej multaj homoj. Kompreneble la tonaltoj ankaŭ gravas en la muziko. Tio aparte validas por la kulturoj parolantaj tonan lingvon. La melodion ili devas tre precize respekti. Se ne, bela amkanto iĝas sensenca kantaĵo!