esperanto » slovaka | 18 [dek ok] | Dompurigado

18 [osemnásť] Domáce upratovanie

Hodiaŭ estas sabato.	Dnes je sobota.
Hodiaŭ ni havas tempon.	Dnes máme čas.
Hodiaŭ ni purigadas la loĝejon.	Dnes upratujeme byt.
Mi purigadas la banĉambron.	Čistím kúpeľňu.
Mia edzo lavas la aŭton.	Môj muž umýva auto.
La infanoj purigadas la biciklojn.	Deti čistia bicykle.
Avinjo akvumas la florojn.	Stará mama polieva kvety.
La infanoj ordigas la infanĉambron.	Deti upratujú detskú izbu.
Mia edzo ordigas sian skribotablon.	Môj muž si upratuje svoj písací stôl.
Mi enigas la lavotaĵon en la lavmaŝinon.	Dávam prádlo do práčky.
Mi etendas la sekigotan lavitaĵon.	Vešiam prádlo.
Mi gladas la lavitaĵon.	Žehlím prádlo.
La fenestroj estas malpuraj.	Okná sú špinavé.
La planko estas malpura.	Dlážka je špinavá.
La vazaro estas malpura.	Riad je špinavý.
Kiu purigadas la fenestrojn?	Kto umýva okná?
Kiu polvosuĉas?	Kto vysáva?
Kiu lavas la vazaron?	Kto umýva riad?

Ĉu patrina lingvo? Patra lingvo!

De kiu vi lernis vian lingvon infanaĝe? Vi senhezite respondos : de la patrino! Tion pensas la plej multaj homoj en la mondo. La termino ‘patrina lingvo’ ekzistas en preskaŭ ĉiuj popoloj. Kaj la angloj kaj la ĉinoj konas ĝin. Eble ĉar la patrinoj pasigas pli da tempo kun la infanoj. Sed freŝaj esploroj kondukas al aliaj rezultoj. Ili montras ke nia lingvo ĝenerale estas la lingvo de niaj patroj. Esploristoj pristudis la heredaĵon kaj lingvojn de miksitaj popoloj. En tiaj popoloj la gepatroj venis el malsamaj kulturoj. Tiuj popoloj aperis antaŭ jarmiloj. Tion kaŭzis grandaj migradaj moviĝoj. La heredaĵo de tiuj miksitaj popoloj estis genetike analizita. Ĝin oni poste komparis kun la lingvo de la popolo. La plej multaj popoloj parolas la lingvon de siaj viraj prapatroj. Tio signifas ke la nacia lingvo estas tiu apartenanta al la Y-kromosomo. La viroj do kunportis sian lingvon en fremdajn landojn. Kaj poste la tie vivantaj virinoj adoptis la novan lingvon de la viroj. Sed ankaŭ hodiaŭ la patroj havas grandan influon je nia lingvo. Ĉar la beboj lernante orientiĝas laŭ la lingvo de siaj patroj. La patroj parolas konsiderinde malpli kun siaj gefiloj. La vira sintakso ankaŭ pli simplas ol la virina. La lingvo de la patroj do pli bone taŭgas por la beboj. Ĝi ne superŝarĝas ilin kaj do pli facile lerneblas. Tial infanoj parolante preferas imiti paĉjon ol panjon. Poste la lingvon de la infano tamen markas la vortprovizo de la patrino. Sekve, nian lingvon influas kaj la patrinoj kaj la patroj. Ĝi do devus nomiĝi la gepatra lingvo!