esperanto » slovaka | 19 [dek naŭ] | En la kuirejo

19 [devätnásť] V kuchyni

Ĉu vi havas novan kuirejon?	Máš novú kuchyňu?
Kion vi volas kuiri hodiaŭ?	Čo chceš dnes variť?
Ĉu vi kuiras elektre aŭ gase?	Varíš na elektrike alebo na plyne?
Ĉu mi tranĉu la cepojn?	Mám nakrájať cibuľu?
Ĉu mi senŝeligu la terpomojn?	Mám ošúpať zemiaky?
Ĉu mi lavu la salaton?	Mám umyť šalát?
Kie estas la glasoj?	Kde sú poháre?
Kie estas la vazaro?	Kde je riad?
Kie estas la manĝilaro?	Kde je príbor?
Ĉu vi havas skatolmalfermilon?	Máš otvárač na konzervy?
Ĉu vi havas botelmalfermilon?	Máš otvárač na fľaše?
Ĉu vi havas korktirilon?	Máš vývrtku?
Ĉu vi kuiras la supon en ĉi-tiu kaserolo?	Varíš polievku v tomto hrnci?
Ĉu vi fritas la fiŝon en ĉi-tiu pato?	Vyprážaš rybu na tejto panvici?
Ĉu vi kradrostas la legomojn sur ĉi-tiu kradrostilo?	Griluješ zeleninu na tomto grile?
Mi preparas la tablon.	Prestieram stôl.
Jen la tranĉiloj, la forkoj kaj la kuleroj.	Tu sú nože, vidličky a lyžičky.
Jen la glasoj, la teleroj kaj la buŝtukoj.	Tu sú poháre, taniere a servítky.

La latinidaj lingvoj

700 milionoj da homoj havas latinidan lingvon kiel gepatran lingvon. La latinida lingvogrupo sekve estas inter la plej gravaj en la mondo. La latinidaj lingvoj apartenas al la hindeŭropa lingva familio. Ĉiuj latinidaj lingvoj originas el la latina. Tio signiifas ke ili estas idoj de la lingvo de Romio. La bazo de ĉiuj latinidaj lingvoj estis la vulgara latina. Tio subkompreniĝas kiel la parola latina de la Malfrua Antikvo. La vulgara latina disvastiĝis tuteŭrope per la romiaj konkeroj. El ĝi poste evoluis la latinidaj lingvoj kaj dialektoj. Sed la latina mem estas italika lingvo. Entute estas ĉirkaŭ 15 latinidaj lingvoj. La ĝustan nombron malfacilas determini. Ofte ne klaras ĉu temas pri memstaraj lingvoj aŭ nur dialektoj. Iuj latinidaj lingvoj intertempe estingiĝis. Sed ankaŭ novaj lingvoj formiĝis sur latinida bazo. Temas pri la kreolaj lingvoj. La hispana estas hodiaŭ la plej grava latinida lingvo en la mondo. Kun pli ol 380 milionoj da parolantoj ĝi apartenas al la mondaj lingvoj. La latinidaj lingvoj estas por la sciencistoj tre interesaj. Ĉar la historio de tiu lingva grupo estas bone dokumentita. De 2500 jaroj ekzistas latinaj aŭ romiaj skribaĵoj. Baze de ili la lingvistoj pristudas la estiĝon de la unuopaj lingvoj. Tiel esploreblas laŭ kiuj reguloj lingvo evoluas. Multaj el tiuj rezultoj aplikeblas al aliaj lingvoj. La gramatiko de la latinidaj lingvoj estas simile konstruita. Sed tre similas precipe la vorprovizo de la lingvoj. Kiam oni lernas latinidan lingvon, oni facile lernas alian. Dankon, la latina!