esperanto » slovena | 18 [dek ok] | Dompurigado

18 [osemnajst] Veliko čiščenje

Hodiaŭ estas sabato.	Danes je sobota.
Hodiaŭ ni havas tempon.	Danes imamo čas.
Hodiaŭ ni purigadas la loĝejon.	Danes počistimo stanovanje.
Mi purigadas la banĉambron.	Jaz čistim kopalnico.
Mia edzo lavas la aŭton.	Mož pere avto.
La infanoj purigadas la biciklojn.	Otroci čistijo kolesa. / Otroka čistita kolesi (kolesa).
Avinjo akvumas la florojn.	Babica zaliva rože.
La infanoj ordigas la infanĉambron.	Otroci pospravljajo (Otroka pospravljata) otroško sobo.
Mia edzo ordigas sian skribotablon.	Mož pospravlja svojo pisalno mizo.
Mi enigas la lavotaĵon en la lavmaŝinon.	Jaz vlagam perilo v pralni stroj.
Mi etendas la sekigotan lavitaĵon.	Jaz obešam perilo.
Mi gladas la lavitaĵon.	Jaz likam perilo.
La fenestroj estas malpuraj.	Okna so umazana.
La planko estas malpura.	Tla so umazana.
La vazaro estas malpura.	Posoda je umazana.
Kiu purigadas la fenestrojn?	Kdo pomiva okna?
Kiu polvosuĉas?	Kdo sesa prah?
Kiu lavas la vazaron?	Kdo pomiva posodo?

Ĉu patrina lingvo? Patra lingvo!

De kiu vi lernis vian lingvon infanaĝe? Vi senhezite respondos : de la patrino! Tion pensas la plej multaj homoj en la mondo. La termino ‘patrina lingvo’ ekzistas en preskaŭ ĉiuj popoloj. Kaj la angloj kaj la ĉinoj konas ĝin. Eble ĉar la patrinoj pasigas pli da tempo kun la infanoj. Sed freŝaj esploroj kondukas al aliaj rezultoj. Ili montras ke nia lingvo ĝenerale estas la lingvo de niaj patroj. Esploristoj pristudis la heredaĵon kaj lingvojn de miksitaj popoloj. En tiaj popoloj la gepatroj venis el malsamaj kulturoj. Tiuj popoloj aperis antaŭ jarmiloj. Tion kaŭzis grandaj migradaj moviĝoj. La heredaĵo de tiuj miksitaj popoloj estis genetike analizita. Ĝin oni poste komparis kun la lingvo de la popolo. La plej multaj popoloj parolas la lingvon de siaj viraj prapatroj. Tio signifas ke la nacia lingvo estas tiu apartenanta al la Y-kromosomo. La viroj do kunportis sian lingvon en fremdajn landojn. Kaj poste la tie vivantaj virinoj adoptis la novan lingvon de la viroj. Sed ankaŭ hodiaŭ la patroj havas grandan influon je nia lingvo. Ĉar la beboj lernante orientiĝas laŭ la lingvo de siaj patroj. La patroj parolas konsiderinde malpli kun siaj gefiloj. La vira sintakso ankaŭ pli simplas ol la virina. La lingvo de la patroj do pli bone taŭgas por la beboj. Ĝi ne superŝarĝas ilin kaj do pli facile lerneblas. Tial infanoj parolante preferas imiti paĉjon ol panjon. Poste la lingvon de la infano tamen markas la vortprovizo de la patrino. Sekve, nian lingvon influas kaj la patrinoj kaj la patroj. Ĝi do devus nomiĝi la gepatra lingvo!