esperanto » slovena | 31 [tridek unu] | En la restoracio 3

31 [enaintrideset] V restavraciji 3

Mi ŝatus antaŭmanĝaĵon.	Rad(a) bi kakšno predjed.
Mi ŝatus salaton.	Rad(a) bi kakšno solato.
Mi ŝatus supon.	Rad(a) bi kakšno juho.
Mi ŝatus deserton.	Rad(a) bi kakšen desert (sladico, poobedek).
Mi ŝatus glaciaĵon kun vipita kremo.	Rad(a) bi sladoled s smetano.
Mi ŝatus frukton aŭ fromaĝon.	Rad(a) bi sadje ali sir.
Ni ŝatus matenmanĝi.	Radi bi zajtrkovali. (Rade bi zajtrkovale.)
Ni ŝatus tagmanĝi.	Radi bi kosili. (Rade bi kosile.)
Ni ŝatus vespermanĝi.	Radi bi večerjali. (Rade bi večerjale.)
Kion vi ŝatus por la matenmanĝo	Kaj želite za zajtrk?
Ĉu bulkojn kun konfitaĵo kaj mielo	Žemlje z marmelado in medom?
Ĉu rostpanon kun kolbaso kaj fromaĝo	Toast s klobaso in sirom?
Ĉu boligitan ovon	Kuhano jajce?
Ĉu platfrititan ovon	Jajce na oko?
Ĉu omleton	Palačinko? (Omleto?)
Unu plian jogurton, mi petas.	Prosim še en jogurt.
Pli da salo kaj pipro, mi petas.	Prosim še sol in poper.
Unu plian glason da akvo, mi petas.	Prosim še en kozarec vode.

La lingva evoluo

La mondo en kiu ni vivas ĉiutage modifiĝas. Nia lingvo tial ne povas stagni. Ĝi plu evoluas kun ni, ĝi do estas dinamika. Tiu evoluo povas koncerni ĉiujn kampojn de lingvo. Tio signifas ke ĝi povas rilati al diversaj aspektoj. La fonologia evoluo koncernas la sonsistemon de lingvo. Ĉe la semantika evoluo modifiĝas la signifo de la vortoj. La leksika evoluo enhavas modifiĝojn de la vortprovizo. La gramatika evoluo ŝanĝas la gramatikajn strukturojn. La kialoj de la lingva evoluo estas variaj. Ofte temas pri ekonomiaj kialoj. Parolante aŭ skribante oni volas ŝpari tempon aŭ penon. Oni tial simpligas sian parolon. Ankaŭ la novigoj povas favori la lingvan evoluon. Tio okazas ekzemple kiam oni inventas novajn aferojn. Tiuj aferoj bezonas nomon, do estiĝas novaj vortoj. La lingva evoluo ĝenerale ne estas planita. Ĝi estas natura procezo kaj aŭtomate okazas. Sed parolante oni ankaŭ tute konscie povas variigi sian lingvon. Tion oni faras kiam oni volas atingi difinitan efikon. La lingvan evoluon ankaŭ favoras la influo de fremdaj lingvoj. Tio aparte evidentiĝas tutmondiĝepoke. Aliajn lingvojn influas precipe la angla lingvo. En preskaŭ ĉiu lingvo troviĝas hodiaŭ anglaj vortoj. Tiujn oni nomas anglaĵoj. La evoluon de lingvoj oni kritikas aŭ timas de antikvaj tempoj. La lingva evoluo tamen estas pozitiva signo. Ĉar ĝi pruvas ke nia lingvo estas viva, samkiel ni!