esperanto » serba | 73 [sepdek tri] | rajti fari ion

73 [седамдесет и три] нешто смети

73 [sedamdeset i tri] nešto smeti

Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?	Смеш ли већ возити ауто?; Smeš li već voziti auto?
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?	Смеш ли већ пити алкохол?; Smeš li već piti alkohol?
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?	Смеш ли већ сам путовати у иностранство?; Smeš li već sam putovati u inostranstvo?
rajti	смети; smeti
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?	Смемо ли овде пушити?; Smemo li ovde pušiti?
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?	Сме ли се овде пушити?; Sme li se ovde pušiti?
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?	Сме ли се платити кредитном картицом?; Sme li se platiti kreditnom karticom?
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?	Сме ли се платити чеком?; Sme li se platiti čekom?
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?	Сме ли се платити само готовином?; Sme li se platiti samo gotovinom?
Ĉu mi rajtas nur telefoni?	Смем ли телефонирати?; Smem li telefonirati?
Ĉu mi rajtas nur demandi ion?	Смем ли нешто питати?; Smem li nešto pitati?
Ĉu mi rajtas nur diri ion?	Смем ли нешто рећи?; Smem li nešto reći?
Li ne rajtas dormi en la parko.	Он не сме спавати у парку.; On ne sme spavati u parku.
Li ne rajtas dormi en la aŭto.	Он не сме спавати у ауту.; On ne sme spavati u autu.
Li ne rajtas dormi en la stacidomo.	Он не сме спавати на железничкој станици.; On ne sme spavati na železničkoj stanici.
Ĉu ni rajtas sidiĝi?	Смемо ли сести?; Smemo li sesti?
Ĉu ni rajtas havi la menuon?	Смемо ли добити јеловник?; Smemo li dobiti jelovnik?
Ĉu ni rajtas pagi aparte?	Можемо ли платити одвојено?; Možemo li platiti odvojeno?

Gepatra lingvo = emocia, fremda lingvo = racia?

Kiam ni lernas fremdajn lingvojn, ni stimulas nian cerbon. Nia penso modifiĝas per nia lerno. Ni iĝas pli kreemaj kaj pli fleksiĝemaj. Por la plurlingvuloj pli facilas ankaŭ pli komplekse pensi. Oni lernante trejnas la memoron. Ju pli ni lernas, des pli bone tio funkcias. Kiu multajn lingvojn lernis, tiu ankaŭ aliajn aferojn pli rapide lernas. Li pli longe koncentrite povas cerbumi pri temo. Tial li pli rapide solvas problemojn. La plurlingvuloj povas ankaŭ pli bone decidiĝi. Sed kiel ili decidiĝas ankaŭ dependas de la lingvoj. La lingvo per kiu ni pensas influas niajn decidojn. Psiĥologoj pristudis plurajn subjektojn esplorcele. Ĉiuj subjektoj estis dulingvaj. Krom sian gepatran lingvon ili ankaŭ parolis alian lingvon. La subjektoj devis prirespondi demandon. La demando temis pri la solvo de problemo. La subjektoj devis elekti inter du opcioj. Unu opcio estis konsiderinde pli riska ol la alia. La subjektoj devis prirespondi la demandon ambaŭlingve. Kaj la respondoj ŝanĝiĝis kiam la lingvoj ŝanĝiĝis! Parolante sian gepatran lingvon, la subjektoj elektis la riskon. Sed en la fremda lingvo ili decidiĝis por la sekura opcio. Post tiu eksperimento la subjektoj ankaŭ devis veti. Ankaŭ tiuokaze montriĝis klara diferenco. Uzante la fremdan lingvon ili estis pli prudentaj. La esploristoj supozas ke ni fremdlingve pli koncentritas. Ni tial ne emocie sed racie faras decidojn...