nynorsk » esperanto | 74 [syttifire] | be om noko

74 [sepdek kvar] peti ion

Kan du klyppe håret mitt	Ĉu vi povas tondi miajn harojn?
Ikkje for kort, er du snill.	Ne tro mallonge, mi petas.
Litt kortare, er du snill.	Iom pli mallonge, mi petas.
Kan du framkalle desse bileta	Ĉu vi povas riveli la fotojn?
Bileta er på CD-en.	La fotoj estas sur la lumdisko.
Bileta er i kameraet.	La fotoj estas en la fotilo.
Kan du reparere denne klokka	Ĉu vi povas ripari mian horloĝon?
Glaset er knust.	La vitro estas rompita.
Batteriet er tomt.	La baterio estas malplena.
Kan du stryke skjorta	Ĉu vi povas gladi la ĉemizon?
Kan du reinse buksa	Ĉu vi povas purigi la pantalonon?
Kan du reparere skoa	Ĉu vi povas ripari la ŝuojn?
Kan du gje meg fyr	Ĉu vi povas doni al mi fajron?
Har du fyrstikker eller ein lighter	Ĉu vi havas alumetojn aŭ fajrilon?
Har du eit oskebeger	Ĉu vi havas cindrujon?
Røykjer du sigarar	Ĉu vi fumas cigarojn?
Røykjer du sigarettar	Ĉu vi fumas cigaredojn?
Røykjer du pipe	Ĉu vi fumas pipon?

Dei innfødde språka i Amerika

I Amerika blir det tala mange forskjellige språk. Engelsk er det viktigaste språket i Nord-Amerika. I Sør-Amerika dominerer spansk og portugisisk. Alle desse språka kom til Amerika frå Europa. Før kolonialiseringa vart det tala andre språk der. Desse språka er kjende som dei innfødde språka i Amerika. Til i dag har dei ikkje vorte utforska skikkeleg. Mangfaldet i språka er enormt. Vi reknar med at det finst over 60 språkfamiliar i Nord-Amerika. I Sør-Amerika kan det til og med vere så mange som 150. I tillegg finst det mange isolerte språk. Alle desse språka er særs ulike. Dei har berre nokre få sams strukturar. Difor er det vanskeleg å klassifisere dei. At dei er så ulike, har med den amerikanske historia å gjere. Amerika vart kolonisert i fleire omgangar. Dei fyrste menneska kom til Amerika for over 10.000 år sidan. Kvar folkesetnad tok med språket sitt til kontinentet. Dei innfødde språka er mest like dei asiatiske språka. Situasjonen til dei innfødde amerikanske språka er ikkje lik overalt. I Sør-Amerika er indianerspråka framleis i bruk. Språk som guaraní eller quechua har millionar av aktive språkbrukarar. I Nord-Amerika, derimot, er mange språk nærast utdøydde. Kulturen til dei nord-amerikanske indianarane vart lenge undertrykt. Difor gjekk språka deira tapt. Men dei siste tiåra har interessa for språka stige. Det finst mange program som vil pleie og ta vare på språka. Så det kan hende dei har ei framtid likevel...