Afrikaans » Letties | 68 [agt en sestig] | groot – klein

68 [sešdesmit astoņi] liels – mazs

groot en klein	liels un mazs
Die olifant is groot.	Zilonis ir liels.
Die muis is klein.	Pele ir maza.
donker en helder	tumšs un gaišs
Die nag is donker.	Nakts ir tumša.
Die dag is helder.	Diena ir gaiša.
oud en jonk	vecs un jauns
Ons oupa is baie oud.	Mūsu vectēvs ir ļoti vecs.
70 jaar gelede was hy nog jonk.	Pirms 70 gadiem viņš vēl bija jauns.
mooi en lelik	skaists un neglīts
Die vlinder is mooi.	Taurenis ir skaists.
Die spinnekop is lelik.	Zirneklis ir neglīts.
Dik / vet en dun	resns un tievs
’n Vrou van 100kg is dik / vet.	100 kilogramus smaga sieviete ir resna.
’n Man van 50kg is dun.	50 kilogramus smags vīrietis ir tievs.
duur en goedkoop	dārgs un lēts
Die motor is duur.	Mašīna ir dārga.
Die koerant is goedkoop.	Avīze ir lēta.

Twee tale = twee spraaksentrums!

Dis nie vir ons brein om ’t ewe wanneer ons ’n taal leer nie. Omdat dit verskillende stoorplekke vir verskillende tale het. Die tale wat ons leer, word nie almal saam gestoor nie. Tale wat ons as volwassenes leer, het hul eie stoorplek. Dit beteken die brein verwerk die nuwe reëls op ’n ander plek. Hulle word nie saam met die moedertaal gestoor nie. Mense wat aan die ander kant tweetalig grootword, gebruik net een deel van die brein. Talle studies het dié gevolgtrekking gemaak. Neurowetenskaplikes het verskeie proefkonyne ondersoek. Die proefkonyne het twee tale vlot gepraat. Een deel van die toetsgroep het egter met albei tale grootgeword. Die ander deel het die tweede taal later in hul lewe geleer. Navorsers kon die breinaktiwiteit tydens die taaltoetse meet. So kon hulle sien watter dele van die brein tydens die toetse gewerk het. En hulle het gesien dat “laat” leerders twee spraaksentrums het! Navorsers het reeds lank vermoed dis so. Mense met breinbeserings het verskillende simptome. So kan breinskade tot spraakprobleme lei. Mense wat aangetas is, kan nie woorde so goed uitspreek of verstaan nie. Maar tweetalige slagoffers het soms ongewone simptome. Hul spraakprobleme affekteer nie albei tale nie. As slegs een deel van die brein beseer is, kan die ander een nog werk. Dan praat die pasiënte een taal beter as die ander. Die twee tale word ook teen ’n verskillende pas weer geleer. Dit bewys dat albei tale nie op dieselfde plek gestoor word nie. Omdat hulle nie tegelyk geleer is nie, vorm hulle twee sentrums. Dis nog onbekend hoe die brein verskeie tale beheer. Maar nuwe bevindings kan tot nuwe leerstrategieë leer.