беларуская » чэшская | 37 [трыццаць сем] | У дарозе

37 [třicet sedm] Na cestách

Ён едзе на матацыкле.	Jede na motorce.
Ён едзе на веласіпедзе.	Jede na kole.
Ён ідзе пехатой.	Jde pěšky.
Ён плыве на караблі.	Jede lodí.
Ён плыве на лодцы.	Jede ve člunu.
Ён плыве.	Plave.
Тут небяспечна?	Je to tu nebezpečné?
Ці небяспечна ехаць аўтастопам аднаму?	Je nebezpečné sám stopovat?
Ці небяспечна гуляць ўначы?	Je nebezpečné se procházet v noci?
Мы заехалі не туды.	Zabloudili jsme.
Мы на няправільным шляху.	Jsme na špatné cestě.
Нам трэба паварочваць назад.	Musíme se otočit.
Дзе тут можна прыпаркавацца?	Kde se tady dá parkovat?
Ці ёсць тут стаянка?	Je tady nějaké parkoviště?
На колькі часу тут можна прыпаркавацца?	Jak dlouho se tady smí parkovat?
Вы катаецеся на лыжах?	Jezdíte na lyžích?
Вы едзеце наверх на пад’ёмніку для лыжнікаў?	Jedete nahoru vlekem?
Ці можна тут узяць лыжы напракат?	Dají se tady půjčit lyže?

Немаўляты - таленавітыя лінгвісты

Дзеці ведаюць шмат аб мовах яшчэ да таго, як пачынаюць размаўляць. Аб гэтым сведчаць розныя эксперыменты. Развіццё дзяцей даследуюць у спецыяльных ‘дзіцячых лабараторыях’ Там таксама даследуюць, як дзеці вучаць мовы. Немаўляты, відавочна, больш разумныя, чым мы лічылі. Ужо ва ўзросце 6 месяцаў у іх ёсць пэўныя моўныя здольнасці. Напрыклад, яны распазнаюць сваю родную мову. Французскія і нямецкія дзеці па-рознаму рэагіруюць на пэўныя тоны. Розныя ўзоры націску выклікаюць розныя ўзоры паводзінаў. Такім чынам, у немаўлят ёсць пачуццё націску ў роднай мове. Вельмі маленькія дзеці таксама могуць запамінаць некаторыя словы. Бацькі гуляюць вельмі важную ролю ў моўным развіцці дзяцей. Таму што адразу пасле нараджэння дзецям патрэбна узаемадзеянне. Яны жадаюць узаемадзейнічаць з мамай і татам. Але камунікацыя павінна суправаджацца станоўчымі эмоціямі. Бацькі не павінны адчуваць стрэс, калі яны размаўляюць са сваім дзіцём. Таксама дрэнна размаўляць з ім нерэгулярна. Стрэс або маўчанне могуць мець адмоўныя вынікі для немаўлят. Яны могуць дрэнна паўплываць на моўная развіццё дзіцяці. Але навучэнне для дзяцей пацынаецца ўжо ва ўлонне! Яшчэ да свайго нараджэння яны рэагіруюць на мову. Яны могуць дакладна ўспрымаць гукавыя сігналы. Пасля нараджэння яны пазнаюць гэтыя сігналы. Таксама яшчэ ненароджаныя дзеці ўжо вучаць гукавыя рытмы. Яшчэ ва ўлонні яны могуць чуць голас сваёй мамы. Таму размаўляць можна з яшчэ не народжанным дзіцём. Але не перастарайцеся з гэтым… Пасля нараджэння ў дзіцяці будзе дастаткова часу для практыкаванняў!