ქართული » ჩეხური | 37 [ოცდაჩვიდმეტი] | გზაში

37 [třicet sedm] Na cestách

ის მოტოციკლით მგზავრობს.	Jede na motorce.
ის ველოსიპედით დადის.	Jede na kole.
ის ფეხით დადის.	Jde pěšky.
ის გემით მგზავრობს.	Jede lodí.
ის ნავით მგზავრობს.	Jede ve člunu.
ის ცურავს.	Plave.
აქ საშიშია?	Je to tu nebezpečné?
საშიშია მარტო ვინმეს დაემგზავრო?	Je nebezpečné sám stopovat?
საშიშია ღამით სეირნობა?	Je nebezpečné se procházet v noci?
ჩვენ გზა აგვებნა.	Zabloudili jsme.
ჩვენ არასწორი გზით მივდივართ.	Jsme na špatné cestě.
უნდა დავბრუნდეთ.	Musíme se otočit.
სად შეიძლება აქ მანქანის გაჩერება?	Kde se tady dá parkovat?
არის აქ ავტოსადგომი?	Je tady nějaké parkoviště?
რამდენ ხანს შეიძლება აქ გაჩერება?	Jak dlouho se tady smí parkovat?
სრიალებთ თხილამურებით?	Jezdíte na lyžích?
ზემოთ საბაგიროთი ადიხართ?	Jedete nahoru vlekem?
შეიძლება აქ თხილამურების დაქირავება?	Dají se tady půjčit lyže?

ნიჭიერი ლინგვისტი ბავშვი

მათ ლაპარაკის დაწყებამდეც კი ძალიან ბევრი იციან ენის შესახებ. ეს სხვადასხვა სახის ექსპერიმენტმა უჩვენა. ბავშვის განვითარების კვლევა ბავშვთა სპეციალურ ლაბორატორიებში ხდება. ასევე იკვლევენ, თუ როგორ სწავლობს ბავშვი ენას. ბავშვები აშკარად უფრო გონიერები არიან, ვიდრე დღემდე გვეგონა. მათ 6 თვის ასაკშიც კი არაერთი ლინგვისტური უნარი აქვთ. მაგალითად, მათ შეუძლიათ საკუთარი მშობლიური ენის გამოცნობა. ფრანგი და გერმანელი ჩვილები სხვადასხვაგვარად რეაგირებენ გარკვეულ ტონებზე. სტრესის განსხვავებული მოდელები იწვევს განსხვავებულ ქცევას. ასე რომ, ჩვილები გრძნობენ მშობლიური ენის ტონს. ძალიან პატარა ბავშვებს შეუძლიათ რამდენიმე სიტყვის დამახსოვრება. ჩვილების ენობრივი განვითარებისთვის მშობლები ძალიან მნიშვნელოვანია. რადგან ჩვილები ურთიერთობას დაბადებიდანვე საჭიროებენ. მათ უნდათ დედასთან და მამასთან ურთიერთობა. აუცილებელია, რომ ურთიერთობას დადებითი ემოციები ახლდეს. მშობლები არ უნდა იყვნენ სტრესის ქვეშ, როდესაც თავიანთ ჩვილ ბავშვებს ელაპარაკებიან. ასევე არ არის სწორი მათთან იშვიათად ლაპარაკი. სტრესმა ან სიჩუმემ შეიძლება უარყოფითი გავლენა მოახდინოს ჩვილებზე. ჩვილების ენობრივმა განვითარებამ შეიძლება უარყოფითი გავლენა განიცადოს. ჩვილები სწავლას ჯერ კიდევ მუცლად ყოფნის დროს იწყებენ! ისინი მეტყველებაზე დაბადებამდე რეაგირებენ. მათ ზუსტად შეუძლიათ აკუსტიკური სიგნალების აღქმა. დაბადების შემდეგ მათ ამ სიგნალების ამოცნობა შეუძლიათ. ჩვილებს მუცლად ყოფნის პერიოდში ენების რიტმის სწავლაც კი შეუძლიათ. ჩვილებს უკვე ესმით საკუთარი დედის ხმა მუცლად ყოფნისას. ასე რომ, მუცლად მყოფ ჩვილს შეგიძლიათ ელაპარაკოთ კიდეც. თუმცა ძალიანაც არ უნდა გადააჭარბოთ... დაბადების შემდეგ ბავშვს პრაქტიკისთვის უამრავი დრო ექნება!