esperanto » bosna | 18 [dek ok] | Dompurigado

18 [osamnaest] Čišćenje kuće

Hodiaŭ estas sabato.	Danas je subota.
Hodiaŭ ni havas tempon.	Danas imamo vremena.
Hodiaŭ ni purigadas la loĝejon.	Danas čistimo stan.
Mi purigadas la banĉambron.	Ja čistim kupatilo.
Mia edzo lavas la aŭton.	Moj muž pere auto.
La infanoj purigadas la biciklojn.	Djeca peru bicikla.
Avinjo akvumas la florojn.	Nana zalijeva cvijeće.
La infanoj ordigas la infanĉambron.	Djeca pospremaju dječiju sobu.
Mia edzo ordigas sian skribotablon.	Moj muž posprema svoj pisaći sto.
Mi enigas la lavotaĵon en la lavmaŝinon.	Ja stavljam veš u mašinu za pranje veša.
Mi etendas la sekigotan lavitaĵon.	Ja prostirem veš.
Mi gladas la lavitaĵon.	Ja peglam veš / rublje.
La fenestroj estas malpuraj.	Prozori su prljavi.
La planko estas malpura.	Pod je prljav.
La vazaro estas malpura.	Posuđe je prljavo.
Kiu purigadas la fenestrojn?	Ko čisti prozore?
Kiu polvosuĉas?	Ko usisava prašinu?
Kiu lavas la vazaron?	Ko pere posuđe?

Ĉu patrina lingvo? Patra lingvo!

De kiu vi lernis vian lingvon infanaĝe? Vi senhezite respondos : de la patrino! Tion pensas la plej multaj homoj en la mondo. La termino ‘patrina lingvo’ ekzistas en preskaŭ ĉiuj popoloj. Kaj la angloj kaj la ĉinoj konas ĝin. Eble ĉar la patrinoj pasigas pli da tempo kun la infanoj. Sed freŝaj esploroj kondukas al aliaj rezultoj. Ili montras ke nia lingvo ĝenerale estas la lingvo de niaj patroj. Esploristoj pristudis la heredaĵon kaj lingvojn de miksitaj popoloj. En tiaj popoloj la gepatroj venis el malsamaj kulturoj. Tiuj popoloj aperis antaŭ jarmiloj. Tion kaŭzis grandaj migradaj moviĝoj. La heredaĵo de tiuj miksitaj popoloj estis genetike analizita. Ĝin oni poste komparis kun la lingvo de la popolo. La plej multaj popoloj parolas la lingvon de siaj viraj prapatroj. Tio signifas ke la nacia lingvo estas tiu apartenanta al la Y-kromosomo. La viroj do kunportis sian lingvon en fremdajn landojn. Kaj poste la tie vivantaj virinoj adoptis la novan lingvon de la viroj. Sed ankaŭ hodiaŭ la patroj havas grandan influon je nia lingvo. Ĉar la beboj lernante orientiĝas laŭ la lingvo de siaj patroj. La patroj parolas konsiderinde malpli kun siaj gefiloj. La vira sintakso ankaŭ pli simplas ol la virina. La lingvo de la patroj do pli bone taŭgas por la beboj. Ĝi ne superŝarĝas ilin kaj do pli facile lerneblas. Tial infanoj parolante preferas imiti paĉjon ol panjon. Poste la lingvon de la infano tamen markas la vortprovizo de la patrino. Sekve, nian lingvon influas kaj la patrinoj kaj la patroj. Ĝi do devus nomiĝi la gepatra lingvo!