қазақша » чех | 62 [алпыс екі] | Сұрақ қою 1

62 [šedesát dva] Kladení otázek 1

оқу	učit se
Оқушылар көп оқиды ма?	Učí se žáci hodně?
Жоқ, олар аз оқиды.	Ne, učí se málo.
сұрақ қою	ptát se
Сіз мұғалімге жиі сұрақ қоясыз ба?	Ptáte se často učitele?
Жоқ, мен оған көп сұрақ қоймаймын.	Ne, neptám se ho často.
жауап беру	odpovídat
Өтінемін, жауап беріңіз.	Odpovězte, prosím.
Мен жауап беремін.	Odpovídám.
жұмыс істеу	pracovat
Қазір ол жұмыс істеп жатыр ма?	Pracuje právě?
Ия, ол қазір жұмыс істеп жатыр.	Ano, právě pracuje.
келу	přijít
Сіздер келесіздер ме?	Přijdete?
Ия, біз қазір келеміз.	Ano, přijdeme hned.
тұру	bydlet
Сіз Берлинде тұрасыз ба?	Bydlíte v Berlíně?
Иә, мен Берлинде тұрамын.	Ano, bydlím v Berlíně.

Соқыр адамдар тілді тиімдірек өңдейді

Көру қабілеті нашар адамдардың есту қабілеті жақсы болады. Осының арқасында олар күнделікті өмірде өз беттерімен жүріп тұра алады. Сондай-ақ, соқыр адамдар тілді жақсырақ өңдейді! Бұған бірнеше ғылыми зерттеулер дәлел. Зерттеушілер сыналатын адамдарға мәтіндерді тыңдауға берген. Сонымен қатар, бұл кезде тіл жылдамдығын едәуір арттырған. Соған қарамастан, соқыр адамдар мәтіндерді түсіне алған. Алайда, көре алатын адамдар үшін сөйлемдерді түсіну әлдеқайда қиын болған. Олар үшін сөйлемдердің оқылу жылдамдығы тым жоғары болған. Тағы да бір тәжірибе осындай нәтижеге әкелген болатын. Көре алатын және соқыр адамдар әртүрлі сөйлемдерді тыңдаған. Сөйлемдердің кей жерлері бұрмаланған болатын. Соңғы сөз мағынасыз сөзге ауыстырылған. Сыналатын адамдар сөйлемдерді бағалау керек еді. Олар сөйлемдердің мағынасы бар-жоғын анықтау керек еді. Бұл уақытта олардың миына талдау жүргізіліп жатқан. Ғалымдар мидың белгілі бір жиіліктерін өлшеген. Осылайша, олар мидың тапсырманы қанша уақыт орындағанын анықтай алады. Соқыр адамдарда белгілі бір сигнал тез арада пайда болған. Яғни, бұл сигнал сөйлемдердің талданып болғандығын көрсетеді. Көре алатын адамдарда бұл сигнал біраз уақыттан кейін ғана пайда болған. Соқырлар тілді неліктен тиімдірек өңдейтіні, ғалымдарға әлі беймәлім. Дегенмен, ғалымдардың бұған бір теориясы бар. Олардың пікірінше, белгілі бір ми бөлімін әлдеқайда қарқынды пайдаланылады. Бұл - көретін адамдардың визуалды үдерістерін өңдейтін ми бөлімі. Соқыр адамдарда бұл бөлім көру үшін пайдаланбайды. Яғни, ол басқа міндеттер үшін «бос». Осыған байланысты, соқыр адамдардың тіл өңдеу күші басым...