nynorsk » esperanto | 73 [syttitre] | ha lov til noko

73 [sepdek tri] rajti fari ion

Har du lov til å køyre bil enno	Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton?
Har du lov til å drikke alkohol enno	Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon?
Har du lov til å reise åleine til utlandet	Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden?
få lov til	rajti
Kan vi røykje her	Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie?
Er det lov å røykje her	Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie?
Kan eg betale med kredittkort	Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto?
Kan eg betale med sjekk	Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko?
Kan eg berre betale kontant	Ĉu oni rajtas pagi nur kontante?
Kan eg få ringje til nokon	Ĉu mi rajtas nur telefoni?
Kan eg få spørje om noko	Ĉu mi rajtas nur demandi ion?
Kan eg få seie noko	Ĉu mi rajtas nur diri ion?
Han har ikkje lov til å sove i parken.	Li ne rajtas dormi en la parko.
Han har ikkje lov til å sove i bilen.	Li ne rajtas dormi en la aŭto.
Han har ikkje lov til å sove på togstasjonen.	Li ne rajtas dormi en la stacidomo.
Kan vi setje oss	Ĉu ni rajtas sidiĝi?
Kan vi få menyen	Ĉu ni rajtas havi la menuon?
Kan vi betale kvar for oss	Ĉu ni rajtas pagi aparte?

Morsmål = emosjonelt, framandspråk = rasjonelt?

Når vil lærer nye språk, stimulerer vi hjernen vår. Gjennom læringa forandrar tankane våre seg. Vi blir meir kreative og fleksible. Komplekse tankar fell lettare for fleirspråklege. Minnet får trening når vi lærer. Di meir vi lærer, di betre fungerer det. Den som har lært mange språk, lærer og andre ting fortare. Han kan konsentrere seg i lengre tid om eit emne. Difor løyser han problem snøggare. Fleirspråklege menneske er flinkare til å bestemme seg. Men korleis dei bestemmer seg, avheng av språk. Språket vi tenkjer på, verkar inn på avgjerdene våre. Psykologar undersøkte fleire forsøkspersonar i ein studie. Alle forsøkspersonane var tospråklege. Dei prata eitt språk til i tillegg til morsmålet sitt. Forsøkspersonane måtte svare på eit spørsmål. Spørsmålet var om løysinga på eit problem. Forsøkspersonane måtte velje mellom to alternativ. Eitt val var tydeleg meir risikabelt enn det andre. Forsøkspersonane måtte svare på spørsmålet på båe språka. Og svara endra seg når språket endra seg! Når dei svara på morsmålet sitt, valde dei risikoen. På framandspråket valde dei det sikre alternativet. Etter dette eksperimentet måtte forsøkspersonane vedde. Her òg var det ein klar skilnad. Når dei brukte framandspråket, var dei meir fornuftige. Forskarane går ut frå at vi er meir konsentrerte når vi brukar framandspråk. Difor bestemmer vi oss ikkje med hjelp av kjenslene, men med fornuften...