polski » czerkieski | 88 [osiemdziesiąt osiem] | Czasowniki modalne w czasie przeszłym 2

88 [тIокIиплIырэ ирэ] ОсэфэшI глаголмэ яблэкIыгъэ шъуашэр 2

88 [tIokIiplIyrje irje] OsjefjeshI glagolmje jabljekIygje shuashjer 2

Mój syn nie chciał bawić się lalką.	Сэ сишъао нысхъапэм рыджэгу шIоигъуагъэп.; Sje sishao nyshapjem rydzhjegu shIoiguagjep.
Moja córka nie chciała grać w piłkę nożną.	Сэ сипшъашъэ футбол ешIэнэу фэягъэп.; Sje sipshashje futbol eshIjenjeu fjejagjep.
Moja żona nie chciała grać ze mną w szachy.	Сишъхьагъусэ (сишъуз) шахмат къыздешIэнэу шIоигъуагъэп.; Sishh'agusje (sishuz) shahmat kyzdeshIjenjeu shIoiguagjep.
Moje dzieci nie chciały pójść na spacer.	СикIалэхэр къэкIухьакIо кIонхэу фэягъэхэп.; SikIaljehjer kjekIuh'akIo kIonhjeu fjejagjehjep.
Oni nie chcieli / One nie chciały posprzątać pokoju.	Ахэмэ унэр къызэIахынэу фэягъэхэп.; Ahjemje unjer kyzjeIahynjeu fjejagjehjep.
Oni nie chcieli / One nie chciały iść spać.	Ахэр гъолъыжьынхэу фэягъэхэп.; Ahjer golyzh'ynhjeu fjejagjehjep.
On nie mógł jeść lodów. / Jemu nie było wolno jeść lodów.	Ащ (хъулъфыгъ) щтыгъэ ышхы хъущтгъагъэп.; Ashh (hulfyg) shhtygje yshhy hushhtgagjep.
On nie mógł jeść czekolady. / Jemu nie było wolno jeść czekolady.	Ащ (хъулъфыгъ) шоколад ышхы хъущтгъагъэп.; Ashh (hulfyg) shokolad yshhy hushhtgagjep.
On nie mógł jeść cukierków. / Jemu nie było wolno jeść cukierków.	Ащ (хъулъфыгъ) конфет ышхы хъущтгъагъэп.; Ashh (hulfyg) konfet yshhy hushhtgagjep.
Mogłem / Mogłam sobie coś zażyczyć.	Сэ зыгорэ сшIоигъон сыфитыгъ.; Sje zygorje sshIoigon syfityg.
Mogłam / Wolno mi było kupić sobie sukienkę.	Сэ джанэ къызыфэсщэфыжьын сыфитыгъ.; Sje dzhanje kyzyfjesshhjefyzh'yn syfityg.
Mogłam / mogłem wziąć sobie czekoladkę. / Wolno mi było wziąć sobie czekoladkę.	Сэ шоколад конфетыр сштэн сыфитыгъ.; Sje shokolad konfetyr sshtjen syfityg.
Mogłeś / Mogłaś palić w samolocie / Wolno ci było palić w samolocie?	О къухьэлъатэм тутын ущешъонэу уфитыгъа?; O kuh'jelatjem tutyn ushheshonjeu ufityga?
Mogłeś / Mogłaś pić piwo w szpitalu / Wolno ci było pić piwo w szpitalu?	О сымэджэщым пивэ ущешъонэу уфитыгъа?; O symjedzhjeshhym pivje ushheshonjeu ufityga?
Mogłeś / Mogłaś wziąć psa do hotelu / Wolno ci było wziąć psa do hotelu?	О хьакIэщым хьэр зыдипщэнэу уфитыгъа?; O h'akIjeshhym h'jer zydipshhjenjeu ufityga?
W czasie wakacji dzieci mogły być długo na dworze.	Гъэпсэфыгъом кIэлэцIыкIухэр бэрэ урамым тетынхэу фитыгъэх.; Gjepsjefygom kIjeljecIykIuhjer bjerje uramym tetynhjeu fitygjeh.
One mogły bawić się długo na podwórku.	Ахэр бэрэ щагум щыджэгунхэу фитыгъэх.; Ahjer bjerje shhagum shhydzhjegunhjeu fitygjeh.
One mogły długo nie kłaść się spać.	Ахэр бэрэ щысынхэу фитыгъэх.; Ahjer bjerje shhysynhjeu fitygjeh.

Niemowlęta potrafią uczyć się zasad gramatycznych

Dzieci rosną bardzo szybko. Bardzo szybko się też uczą. To, jak dzieci się uczą, nie jest jeszcze zbadane. Proces uczenia przebiega automatycznie. Dzieci nie zauważają tego, że się uczą. Mimo to każdego dnia potrafią więcej. To widać wyraźnie też w języku. W pierwszych miesiącach dzieci potrafią tylko krzyczeć. Mając kilka miesięcy wypowiadają już krótkie słowa. Ze słów powstają później zdania. W pewnym momencie mówią już swoim językiem ojczystym. U dorosłych to niestety tak nie działa. Do nauki potrzebują książek lub innego materiału. Tylko w ten sposób mogą nauczyć się na przykład reguł gramatycznych. Niemowlęta natomiast gramatyki uczą się już w wieku czterech miesięcy! Naukowcy uczyli niemieckie niemowlęta obcych reguł gramatycznych. W tym celu odgrywali im włoskie zdania. Zdania te zawierały określone struktury syntaktyczne. Niemowlęta słuchały poprawnych zdań przez około kwadrans. Po nauce znowu odegrano im zdania. Tym razem jednak kilka zdań nie było poprawnych. Podczas gdy niemowlęta słuchały zdań, mierzono ich fale mózgowe. W ten sposób naukowcy mogli zbadać, jak mózg reagował na zdania. Niemolęta wykazywały różną aktywność przy tych zdaniach! Chociaż uczyły się tylko przez krótki czas, zarejestrowały błędy. Oczywiście nie rozumieją, dlaczego niektóre zdania są błędne. Są zorientowane tylko na dźwiękowy wzorzec. To jednak wystarczy by nauczyć się języka - przynajmniej niemowlakom…