Afrikaans » Letties | 76 [ses en sewentig] | iets regverdig 2

76 [septiņdesmit seši] kaut ko pamatot 2

Waarom het jy nie gekom nie	Kāpēc tu neatnāci?
Ek was siek.	Es biju slima.
Ek het nie gekom nie omdat ek siek was.	Es neatnācu, jo biju slima.
Waarom het sy nie gekom nie	Kāpēc viņa neatnāca?
Sy was moeg.	Viņa bija nogurusi.
Sy het nie gekom nie omdat sy moeg was.	Viņa neatnāca, jo bija nogurusi.
Waarom het hy nie gekom nie	Kāpēc viņš neatnāca?
Hy was nie geïnteresseerd nie.	Viņam nebija vēlēšanās.
Hy het nie gekom nie want hy was nie geïnteresseerd nie.	Viņš neatnāca, jo viņam nebija vēlēšanās.
Waarom het julle nie gekom nie	Kāpēc jūs neatnācāt?
Ons motor is stukkend.	Mūsu mašīna saplīsa.
Ons het nie gekom nie omdat ons motor stukkend is.	Mēs neatnācām, jo mūsu mašīna saplīsa.
Waarom het die mense nie gekom nie	Kāpēc ļaudis neatnāca?
Hulle het die trein verpas.	Viņi nokavēja vilcienu.
Hulle het nie gekom nie omdat hulle die trein verpas het.	Viņi neatnāca, jo nokavēja vilcienu.
Waarom het jy nie gekom nie	Kāpēc tu neatnāci?
Ek mag nie.	Es nedrīkstēju.
Ek het nie gekom nie omdat ek nie mag nie.	Es neatnācu, jo nedrīkstēju.

Rekenaars kan gehoorde woorde rekonstrueer

Een van die mens se oudste drome is om gedagtes te lees. Almal wil soms graag weet wat iemand anders pas gedink het. Dié droom het nog nie waar geword nie. Ons kan selfs met moderne tegnologie nie gedagtes lees nie. Wat ander dink, bly ’n geheim. Maar ons kan agterkom wat ander hoor! Dis deur ’n wetenskaplike eksperiment bewys. Navorsers het dit reggekry om gehoorde woorde te rekonstrueer. Daarvoor het hulle proefkonyne se breingolwe ontleed. Wanneer ons iets hoor, raak ons brein aktief. Dit moet die gehoorde taal verwerk. Daardeur ontstaan ’n sekere aktiwiteitspatroon. Dié patroon kan met elektrodes opgeneem word. En die opname kan ook verder verwerk word! Dit kan met ’n rekenaar in ’n klankpatroon omskep word. So kan die gehoorde woord uitgeken word. Dié beginsel werk vir alle woorde. Elke woord wat ons hoor, skep ’n spesifieke sein. Dié sein hang altyd met die klank van die woord saam. ’n Mens moet dit “net” in ’n akoestiese sein vertaal. Want as jy weet wat die klankpatroon is, ken jy die woord. Die proefkonyne het tydens die eksperiment regte en nagemaakte woorde gehoor. Dus het van die gehoorde woorde nie bestaan nie. Nogtans kon dié woorde ook gerekonstrueer word. Woorde wat herken is, kon deur ’n rekenaar uitgespreek word. Dis egter ook moontlik om hulle net op die skerm te laat verskyn. Navorsers hoop hulle sal spraakseine binnekort beter verstaan. Die droom van gedagtes lees, leef voort…