esperanto » ĉeĥa | 47 [kvardek sep] | Vojaĝpreparoj

47 [čtyřicet sedm] Příprava na cestu

Vi devas paki nian valizon!	Musíš nám sbalit kufr!
Vi devas forgesi nenion!	Nesmíš na nic zapomenout!
Vi bezonas grandan valizon!	Potřebuješ velký kufr!
Ne forgesu vian pasporton!	Nezapomeň si pas!
Ne forgesu vian flugbileton!	Nezapomeň si letenku!
Ne forgesu viajn vojaĝoĉekojn!	Nezapomeň si cestovní šeky!
Kunprenu sunŝirman kremon.	Vezmi si krém na opalování.
Kunprenu sunokulvitrojn.	Vezmi si sluneční brýle.
Kunprenu sunĉapelon.	Vezmi si slamák.
Ĉu vi volas kunpreni vojmapon?	Chceš si vzít mapu?
Ĉu vi volas kunpreni gvidlibron?	Chceš si vzít průvodce?
Ĉu vi volas kunpreni pluvombrelon?	Chceš si vzít deštník?
Memoru preni la pantalonojn, la ĉemizojn, la ŝtrumpojn.	Nezapomeň na kalhoty, košile, ponožky.
Memoru preni la kravatojn, la zonojn, la sportjakojn.	Nezapomeň na kravaty, pásky, saka.
Memoru preni la piĵamojn, la noktorobojn kaj la t-ĉemizojn.	Nezapomeň na pyžama, noční košile a trička.
Vi bezonas ŝuojn, sandalojn kaj botojn.	Potřebuješ boty, sandály a holínky.
Vi bezonas poŝtukojn, sapon kaj ungotondilon.	Potřebuješ kapesníky, mýdlo a nůžky na nehty.
Vi bezonas kombilon, dentobroson kaj dentopaston.	Potřebuješ hřeben, zubní kartáček a pastu.

Nur la fortaj vortoj postvivas!

La maloftaj vortoj pli ofte modifiĝas ol la ofte uzataj vortoj. Tio povus ŝuldiĝi al la leĝoj de la evoluo. La oftaj genoj malpli modifiĝas tra la tempo. Ili estas pli stabilaj en sia formo. Kaj la samo evidente validas por la vortoj! Oni esplorcele pristudis la anglajn verbojn. Oni por tio komparis la nuntempan formon de la verboj kun la malnovaj formoj. En la angla, la plej oftaj dek verboj estas malregulaj. La plej multaj aliaj verboj estas regulaj. Sed mezepoke la plej multaj verboj ankoraŭ estis malregulaj. Maloftaj malregulaj verboj fariĝas do regulaj verboj. Post 300 jaroj apenaŭ restos malregulaj verboj en la angla. Aliaj esploroj ankaŭ montras ke lingvoj selektiĝas kiel genoj. Esploristoj komparis oftajn vortojn el malsamaj lingvoj. Ili tiuokaze elektis vortojn similajn kaj samsignifajn. Ekzemplo de tio estas la vortoj water , Wasser , vatten . Tiuj vortoj havas la saman radikon, tial ili similas. Ĉar ili estas gravaj vortoj, oni ofte uzis ilin en ĉiu lingvo. Ili tiel povis konservi sian formon kaj similas ĝis hodiaŭ. Malpli gravaj vortoj modifiĝas multe pli rapide. Oni prefere anstataŭas ilin per aliaj vortoj. Tial diferencas la maloftaj vortoj en malsamaj lingvoj. Ankoraŭ ne tute klaras kial la maloftaj vortoj modifiĝas. Eblas ke ili estas ofte malĝuste uzataj aŭ prononcataj. Tio venas el la fakto ke la parolantoj ne bone konas ilin. Sed ankaŭ povas esti ke la gravaj vortoj ĉiam devas sami. Ĉar nur tiel oni povas ĉiam ĝuste kompreni ilin. Kaj la vortoj estas tie por esti komprenataj...