nynorsk » tsjekkisk | 47 [førtisju] | Planleggje ei reise

47 [čtyřicet sedm] Příprava na cestu

Du må pakke kofferten vår.	Musíš nám sbalit kufr!
Du må ikkje gløyme noko.	Nesmíš na nic zapomenout!
Du treng ein stor koffert.	Potřebuješ velký kufr!
Ikkje gløym passet!	Nezapomeň si pas!
Ikkje gløym flybillettane!	Nezapomeň si letenku!
Ikkje gløym reisesjekkane!	Nezapomeň si cestovní šeky!
Ta med deg solkrem.	Vezmi si krém na opalování.
Ta med deg solbrillene.	Vezmi si sluneční brýle.
Ta med deg solhatten.	Vezmi si slamák.
Vil du ta med deg eit kart?	Chceš si vzít mapu?
Vil du ta med deg ei reisebok?	Chceš si vzít průvodce?
Vil du ta med deg ein paraply?	Chceš si vzít deštník?
Hugs buksene, skjortene og sokkane.	Nezapomeň na kalhoty, košile, ponožky.
Hugs slipsa, belta og dressjakkene.	Nezapomeň na kravaty, pásky, saka.
Hugs pyjamasane, nattkjolane og t-skjortene.	Nezapomeň na pyžama, noční košile a trička.
Du treng sko, sandalar og støvlar.	Potřebuješ boty, sandály a holínky.
Du treng lommeplagg, såpe og neglesaks.	Potřebuješ kapesníky, mýdlo a nůžky na nehty.
Du treng ein kam, ein tannbørste og tannkrem.	Potřebuješ hřeben, zubní kartáček a pastu.

Berre sterke ord overlever!

Ord som blir brukte sjeldan, forandrar seg oftare enn dei som blir brukte mykje. Det kan ha med utviklingslovene å gjere. Vanlege gen forandrar seg lite gjennom tida. Dei er meir stabile i forma. Og det same ser ut til å gjelde for ord! I ein studie vart engelske verb undersøkte. Den noverande forma vart samanlikna med gamle former. På engelsk er dei ti vanlegaste verba sterke verb. Dei fleste andre verba er svake. Men i mellomalderen var dei fleste verba sterke. Så sterke verb som vart lite brukte, vart til svake verb. Om 300 år vil engelsk knapt ha sterke verb att. Andre studiar viser òg at språket vårt blir valt ut på same måte som gen. Forskarar samanlikna vanlege ord frå ulike språk. Dei valde ord som likna på kvarandre, og som tydde det same. Eit døme er orda water, Wasser, vatten. Desse orda har same rota, og difor liknar dei på kvarandre. Sidan dei er viktige ord, blir dei brukte ofte i alle språk. På denne måten held dei forma si - og liknar på kvarandre til denne dag. Mindre viktige ord endrar seg mykje snøggare. Eller dei blir erstatta av andre ord. Difor er mindre brukte ord ulike i forskjellige språk. Kvifor sjeldne ord endrar seg, er ikkje klart. Det kan hende at dei blir brukte eller uttala feil. Det er fordi brukarane ikkje er kjende med dei. Men det kan òg vere at viktige ord alltid må vere like. Fordi berre då kan dei bli forståtte rett. Og orda er der for å bli forståtte...