esperanto » hispana | 65 [sesdek kvin] | Neado 2

65 [sesenta y cinco] Negación 2

Ĉu la ringo multekostas	¿Es caro el anillo?
Ne, ĝi kostas nur cent eŭrojn.	No, sólo cuesta cien euros.
Sed mi havas nur kvindek.	Pero yo sólo tengo cincuenta.
Ĉu vi jam pretas	¿Has terminado ya?
Ne, ankoraŭ ne.	No, aún no.
Sed mi baldaŭ pretos.	Pero termino enseguida.
Ĉu vi ŝatus pli da supo	¿Quieres más sopa?
Ne, mi ne volas pli.	No, no quiero más.
Sed plian glaciaĵon.	Pero un helado sí.
Ĉu de longe vi loĝas ĉi-tie	¿Hace mucho tiempo que vives aquí?
Ne, de nur unu monato.	No, sólo un mes.
Sed mi jam konas multajn homojn.	Pero ya conozco a mucha gente.
Ĉu vi veturos hejmen morgaŭ	¿Te vas a casa mañana?
Ne, nur ĉi-tiun semajnfinon.	No, me voy el fin de semana.
Sed mi jam revenos dimanĉon.	Pero el domingo ya vuelvo.
Ĉu via filino estas plenkreska	¿Tu hija ya es mayor de edad?
Ne, ŝi estas nur deksepjara.	No, sólo tiene diecisiete años.
Sed ŝi jam havas koramikon.	Pero ya tiene novio.

La genetika mutacio ebligas paroli

El ĉiuj surteraj vivaĵoj, nur la homo kapablas paroli. Tio diferencigas lin de la bestoj kaj kreskaĵoj. Kompreneble ankaŭ la bestoj kaj la kreskaĵoj komunikas inter si. Ili tamen ne regas kompleksan silaban lingvon. Sed kial la homo kapablas paroli? Paroli bezonigas difinitajn organajn atributojn. Tiuj korpaj trajtoj troviĝas nur en la homo. Sed ne estas evidente ke ilin evoluigis li. En la evoluhistorio nenio okazas nenial. La homo iam ekparolis. Oni ankoraŭ ne scias kiam ekzakte tio okazis. Sed devas okazinti io doninta la parolkapablon al la homo. La esploristoj kredas ke pri tio respondecas genetika mutacio. La antropologoj komparis la genetikan heredaĵon de diversaj vivaĵoj. Sciatas ke difinita geno influas la parolkapablon. La homoj en kiuj ĝi estas difektita havas parolproblemojn. Ili ne povas bone esprimiĝi kaj malpli bone komprenas vortojn. Tiun genon oni pristudis en la homo, la simioj kaj la musoj. En la homoj kaj la ŝimpanzoj ĝi tre similas. Nur du diferencetoj distingeblas. Sed tiuj diferencoj rimarkeblas en la cerbo. Kune kun aliaj genoj ili influas iujn cerbajn aktivecojn. Tio kapabligas la homon paroli kaj ne la simion. La enigmo de la homa lingvo do ankoraŭ ne estas solvita. Ĉar ne sufiĉas la nura genetika mutacio por kapabli paroli. La esploristoj enplantis la homan genan variaĵon en musojn. Tio ne kapabligis tiujn paroli... Sed ilia bleketo alie sonis!