esperanto » albana | 68 [sesdek ok] | granda - malgranda

68 [gjashtёdhjetёetetё] i madh – i vogёl

granda kaj malgranda	i madh dhe i vogёl
La elefanto estas granda.	Elefanti ёshtё i madh.
La muso estas malgranda.	Miu ёshtё i vogёl.
malhela kaj hela	i errёt dhe i çelёt
La nokto estas malhela.	Nata ёshtё e errёt.
La tago estas hela.	Dita ёshtё me dritё.
maljuna kaj juna	i vjetёr dhe i ri
Nia avo estas tre maljuna.	Gjyshi ynё ёshtё shumё i vjetёr.
Antaŭ 70 jaroj li estis ankoraŭ juna.	Para 70 vjetёsh ai ishte akoma i ri.
bela kaj malbela	i bukur dhe i shёmtuar
La papilio estas bela.	Flutura ёshtё e bukur.
La araneo estas malbela.	Merimanga ёshtё e shёmtuar.
dika kaj maldika	i trashё dhe i hollё
Virino pezanta 100 kg estas dika.	Njё grua 100 kile ёshtё e shёndoshё.
Viro pezanta 50 kg estas maldika.	Njё burrё 50 kile ёshtё i dobёt.
multekosta kaj malmultekosta	i shtrenjtё dhe i lirё
La aŭto estas multekosta.	Makina ёshtё e shtrenjtё.
La gazeto estas malmultekosta.	Gazeta ёshtё e lirё.

Du lingvoj = du parolcerbareoj!

Ne malgravas por nia cerbo la momento kiam ni lernas lingvon. Ĉar ĝi havas plurajn konservejojn por malsamaj lingvoj. Ne ĉiuj de ni lernataj lingvoj kune konserviĝas. La de ni plenkreskule lernataj lingvoj havas sian propran konservejon. Tio signifas ke la cerbo traktas la novajn regulojn aliloke. Ili ne deponiĝas kune kun la gepatra lingvo. La dulingve kreskantaj homoj male uzas nur unu regionon. Tiun rezulton atingis pluraj esploroj. La neŭrosciencistoj pristudis diversajn subjektojn. Tiuj subjektoj flue parolis du lingvojn. Sed parto de la subjektoj kreskis ambaŭlingve. La alia parto male lernis la duan lingvon pli malfrue. La esploristoj povis mezuri la cerban aktivecon okaze de lingvaj testoj. Ili tiel vidis, kiuj cerbaj areoj laboras dum la testoj. Kaj ili vidis ke la ‘malfruaj’ lernantoj havas du parolcerbareojn! La esploristoj delonge jam supozis la realecon de tio. La cerbvunditoj aperigas malsamajn simptomojn. Cerba vundiĝo povas do konduki al parolproblemoj. La koncernatoj tiam povas la vortojn pli malbone prononci aŭ kompreni. Sed la dulingvaj akcidentviktimoj foje aperigas apartajn simptomojn. Iliaj parolproblemoj ne nepre ĉiam koncernas ambaŭ lingvojn. Se nur unu cerba regiono vundiĝis, la alia povas ankoraŭ funkcii. La pacientoj tiam parolas lingvon pli bone ol la alian. La du lingvojn oni ankaŭ malsamrapide relernas. Tio pruvas ke ambaŭ lingvoj ne samloke konservitas. Ĉar ili ne samtempe lernitis, ili formas du areojn. Ankoraŭ ne sciatas kiel precize nia cerbo administras plurajn lingvojn. Sed la novaj ekkonoj povus konduki al novaj lernaj strategioj...