қазақша » румын | 34 [отыз төрт] | Пойызда

34 [treizeci şi patru] În tren

Мынау Берлинге баратын пойыз ба?	Acesta este trenul spre Berlin?
Бұл пойыз қашан жүреді?	Când pleacă trenul?
Пойыз Берлинге қашан жетеді?	Când ajunge trenul la Berlin?
Кешіріңіз, өтуге рұқсат па?	Scuzaţi-mă, pot să trec?
Меніңше, бұл — менің орным.	Cred că acesta este locul meu.
Меніңше, сіз менің орнымда отырсыз.	Cred că staţi pe locul meu.
Ұйықтайтын вагон қайда?	Unde este vagonul de dormit?
Ұйықтайтын вагон пойыздың соңында.	Vagonul de dormit este la capătul trenului.
Вагон-мейрамхана қайда? – Пойыздың басында.	Şi unde este vagonul restaurant? – În faţă.
Мен астына жатсам бола ма?	Pot să dorm jos?
Мен ортасына жатсам бола ма?	Pot să dorm la mijloc?
Мен үстіне жатсам бола ма?	Pot să dorm sus?
Шекарада қашан боламыз?	Când ajungem la graniţă?
Берлинге дейін пойыз қанша жүреді?	Cât durează călătoria până la Berlin?
Пойыз кешіге ме?	Are trenul întârziere?
Сізде оқитын бірдеңе бар ма?	Aveţi ceva de citit?
Мұнда ішіп-жейтін бірдеңе бар ма?	Se poate primi aici ceva de mâncat şi de băut?
Мені сағат жетіде оятып жібересіз бе?	Mă treziţi vă rog la ora 7.00?

Тілдің дамуы

Біз бір-бірімізбен не себепті сөйлесетіндігіміз белгілі. Біз ақпарат алмасып, бір-бірімізді түсінгіміз келеді. Тілдің нақты қалай пайда болғандығы, керісінше, белгісіз. Әртүрлі теориялар бар. Бірақ, тіл өте көне феномен екені нақты. Кейбір дене белгілері сөйлеудің алғышарттары болды. Олар бізге дыбыс шығару үшін қажет болды. Тіпті, неандертальдықтар дауысты қолдана білген. Осы арқылы олар жануарлардан өзгеше болған. Сонымен қатар, қатты, әрі күшті дауыс – өзін-өзі қорғау үшін маңызды болған. Дауыспен жауларды шошытып, қорқытуға болады. Сол кездің өзінде адамдар қару дайындап, от жаға білген. Бұл білімді келесі ұрпаққа беру керек еді. Сонымен қатар, тобырмен аң аулау үшін тіл өте қажет болды. 2 миллион жыл бұрын адамдар арасында қарапайым өзара түсіністік болған. Алғашқы тіл элементтері ишараттар мен белгілер болды. Бірақ адамдар бір-бірін қараңғыда да түсінгісі келді. Сонымен қатар, олар бір-бірін көрмей, сөйлесуді үйрену керек еді. Осылайша, белгілердің орнын алмастырған дыбыстар пайда болған. Бүгінгі кейіптегі тіл – 50 000 жыл бұрын пайда болған. Homo sapiens Африкадан көшіп, бүкіл әлемге таралды. Әр аймақтағы тіл басқа аймақтағы тілден ерекшелене бастады. Яғни, әртүрлі тілдік семьялар пайда болды. Ал, олар өз кезегінде тілдік жүйенің негізі болды. Алғашқы тілдер қазіргі тілдерге қарағанда анағұрлым қарапайым болған. Грамматика, фонология және семантиканың арқасында олар дами түсті. Әрбір тіл өз алдына бір шешім десек те болады. Ойымды қалай жеткізуге болады? - деген сұрақ басты мәселе боп қала береді.