nynorsk » tsjekkisk | 18 [atten] | Husvask

18 [osmnáct] Úklid

I dag er det laurdag.	Dnes je sobota.
I dag har vi tid.	Dnes máme čas.
I dag vaskar vi huset.	Dnes uklidíme byt.
Eg vaskar badet.	Já uklidím koupelnu.
Mannen min vaskar bilen.	Můj manžel umyje auto.
Ungane vaskar syklane.	Děti umyjí kola.
Bestemor vatnar blomane.	Babička zalije květiny.
Ungane ryddar på rommet sitt.	Děti si uklidí dětský pokoj.
Mannen min ryddar skrivebordet sitt.	Můj manžel si uklidí svůj psací stůl.
Eg puttar klesvasken inn i vaskemaskina.	Dám prádlo do pračky.
Eg henger opp klede.	Pověsím prádlo.
Eg stryk tøy.	Vyžehlím prádlo.
Glasa er skitne.	Okna jsou špinavá.
Golvet er skite.	Podlaha je špinavá.
Opvasken er skiten.	Nádobí je špinavé.
Kven vaskar glasa?	Kdo umyje okna?
Kven støvsyg?	Kdo vyluxuje?
Kven tek oppvasken?	Kdo umyje nádobí?

Morsmål? Farsmål!

Kven lærte du språk frå då du var barn? Du vil sikkert svare: frå mor mi! Det tenkjer dei fleste menneske i verda. Omgrepet «morsmål» finst hjå mest alle folkeslag. Både engelskmenn og kinesarar kjenner til det. Kanskje fordi mødrer bruker meir tid saman med borna sine. Nyare studiar har kome til andre resultat. Dei viser at språket vårt for det meste er språket til fedrane. Forskarar har undersøkt arvestoffet og språka frå blanda stammar. I slike stammar kjem foreldra frå ulike kulturar. Desse stammane oppsto for fleire tusen år sidan. Store folkevandringar var grunnen til det. Arvestoffet frå desse blanda stammane vart analysert genetisk. Så vart arvestoffet samanlikna med språket til stammen. Dei fleste stammefolka prata språket til dei mannlege forfedrane sine. Det tyder at språket i landet høyrer til Y-kromosomet. Mennene har altså teke med språket sitt til framande land. Og kvinnene der har sidan teke over det nye språket til mennene. Men i dag òg har fedrane stor påverknad på språket vårt. Fordi småborn orienterer seg mot språket til fedrane når dei lærer. Fedrar pratar klart mindre med borna sine. Menn har òg enklare setningsbygning enn kvinner. Dermed er språket til fedrane betre eigna til småborn. Det er ikkje overveldande for dei, og dermed lettare å lære. Difor imiterer born heller far enn mor når dei snakkar. Seinare pregar ordtilfanget til mora språket til barnet. På denne måten påverkar både mor og far språket vårt. Det burde dermed heite foreldremål!