Shqip » Boshnjakisht | 37 [tridhjetёeshtatё] | Rrugёs

37 [trideset i sedam] Na putu

Ai udhёton me motoçikletё.	On se vozi motorom.
Ai udhёton me biçikletё.	On se vozi biciklom.
Ai shkon nё kёmbё.	On ide pješice.
Ai udhёton me anije.	On se vozi brodom.
Ai udhёton me varkё.	On se vozi čamcem.
Ai noton.	On pliva.
A ёshtё e rrezikshme kёtu?	Da li je ovdje opasno?
A ёshtё e rrezikshme tё udhёtosh me auto-stop?	Da li je opasnosam autostopirati?
A ёshtё e rrezikshme tё shёtisёsh natёn?	Da li je opasno šetati noću?
Kemi ngatёrruar rrugёn.	Pogriješili smo put.
Jemi nё rrugё tё gabuar.	Na pogrešnom smo putu.
Duhet tё kthehemi.	Moramo se vratiti.
Ku mund tё parkojmё kёtu?	Gdje se ovdje može parkirati?
A ka vend parkimi kёtu?	Ima li ovdje parkiralište?
Sa kohё mund tё parkojmё kёtu?	Koliko dugo se ovdje može parkirati?
A bёni ski?	Da li skijate?
A do tё ngjiteni lart me ashensorin?	Vozite li se sa skijaškim liftom gore?
A mund tё marrёsh ketu hua slita pёr ski?	Mogu li se ovdje iznajmiti skije?

Bebet me talent linguistik

Që para se të flasin, bebet dinë shumë rreth gjuhëve. Ky fakt është demonstruar nga eksperimente të ndryshme. Zhvillimi i fëmijëve hulumtohet në laboratorë specialë për foshnjat. Ku gjithashtu studiohet sesi fëmijët mësojnë të flasin. Bebet janë dukshëm më të zgjuara nga sa kemi menduar deri tani. Që kur janë 6 muaj ato kanë shumë aftësi gjuhësore. Për shembull, ato njohin gjuhën e tyre amtare. Bebet franceze dhe gjermane reagojnë ndryshe ndaj tingujve të caktuar. Sjelljet e ndryshme përcillen nga modele të ndryshme të theksit. Kështu që foshnjat kanë një lloj sensi për të dalluar tonin e gjuhës së tyre. Edhe fëmijët shumë të vegjël mund të memorizojnë disa fjalë. Prindërit janë shumë të rëndësishëm për zhvillimin gjuhësor të bebeve. Sepse foshnjat kanë nevojë për ndërveprim menjëherë pas lindjes. Ato dëshirojnë të komunikojnë me mamin dhe babin. Ndërveprimi duhet të shoqërohet me emocione pozitive. Prindërit nuk duhet të jenë të stresuar kur flasin me bebet e tyre. Është gjithashtu e gabuar nëse flasin pak me to. Stresi ose heshtja mund të kenë pasoja negative tek foshnjat. Zhvillimi i tyre gjuhësor mund të ndikohet negativisht. Të mësuarit për bebet fillon që në barkun e nënës! Ato reagojnë ndaj gjuhës që para se të lindin. Perceptojnë me saktësi sinjalet akustike. Këto sinjale njihen nga foshnjat pas lindjes. Bebet e palindura mësojnë gjithashtu ritmin e gjuhës. Ato mund të dëgjojnë zërin e nënës së tyre që në barkun e saj. Kështu që ju mund të flisni me fëmijën që nuk ka lindur ende. Por, mos e teproni… Fëmija do të ketë mjaft kohë pas lindjes për të ushtruar.