Afrikaans » Letties | 58 [agt en vyftig] | Liggaamsdele

58 [piecdesmit astoņi] Ķermeņa daļas

Ek teken ’n man.	Es zīmēju vīrieti.
Eerste die kop.	Vispirms galvu.
Die man dra ’n hoed.	Vīrietim ir platmale.
Mens sien nie die hare nie.	Matus neredz.
Mens sien ook nie die ore nie.	Ausis arī neredz.
Mens sien ook nie die rug nie.	Muguru arī neredz.
Ek teken die oë en die mond.	Es zīmēju acis un muti.
Die man dans en lag.	Vīrietis dejo un smejas.
Die man het ’n lang neus.	Vīrietim ir garš deguns.
Hy dra ’n stok in sy hande.	Rokās viņš tur spieķi.
Hy dra ook ’n serp om sy nek.	Ap kaklu viņam ir šalle.
Dit is winter en dis koud.	Ir ziema un ir auksts.
Die arms is sterk/fris.	Rokas ir spēcīgas.
Die bene is ook sterk/fris.	Kājas arī ir spēcīgas.
Die man is van sneeu gemaak.	Vīrs ir no sniega.
Hy dra nie ’n broek of ’n jas nie.	Viņam nav bikšu un mēteļa.
Maar die man vries nie.	Bet vīram nesalst.
Hy is ’n sneeuman.	Tas ir sniegavīrs.

Is daar ’n universele grammatika?

Wanneer ons ’n taal leer, leer ons ook sy grammatika. Dit gebeur outomaties terwyl kinders hul moedertaal leer. Hulle kon nie eens agter dat hul brein nuwe reëls leer nie. Nogtans leer hulle van die begin af hul moedertaal reg. Aangesien daar baie tale bestaan, is daar ook baie soorte grammatika. Maar bestaan daar ook ’n universele grammatika? Dié vraag hou die wetenskap al lank besig. Nuwe studies kan dalk ’n antwoord verskaf. Want breinnavorsers het ’n interessante ontdekking gemaak. Hulle het proefkonyne die reëls van grammatika laat leer. Dié proefkonyne was taalstudente. Hulle het Japannees of Italiaans geleer. Die helfte van die grammatikareëls was uitgedink. Die proefkonyne het dit egter nie geweet nie. Na hul studie is daar vir die studente sinne gegee. Hulle moes besluit of die sinne reg of verkeerd was. Terwyl hulle die taak gedoen het, is hul brein ontleed. Dit wil sê die navorsers het die brein se aktiwiteit gemeet. So kon hulle toets hoe die brein op die sinne reageer. En dit lyk asof ons brein grammatika kan herken! Wanneer taal verwerk word, is sekere dele van die brein aktief. Een van hulle is die Broca-gebied. Dit is in die linkerdeel van die serebrum. Toe die studente die regte reëls verwerk het, was dit baie aktief. Met die uitgedinkte reëls het die aktiwiteit aansienlik afgeneem. Dit is dus moontlik dat alle grammatikastelsels dieselfde grondslag het. Dan sal almal dieselfde beginsels volg. En is dié beginsels aangebore…