esperanto » bosna | 58 [kvindek ok] | Korpopartoj

58 [pedeset i osam] Dijelovi tijela

Mi desegnas viron.	Ja crtam muškarca.
Unue la kapon.	Prvo glavu.
La viro surhavas ĉapelon.	Muškarac nosi šešir.
La haroj ne videblas.	Kosa se ne vidi.
Ankaŭ la oreloj ne videblas.	Uši se također ne vide.
Ankaŭ la dorso ne videblas.	Leđa se također ne vide.
Mi desegnas la okulojn kaj la buŝon.	Ja crtam oči i usta.
La viro dancas kaj ridas.	Muškarac pleše i smije se.
La viro havas longan nazon.	Muškarac ima dug nos.
Li portas lambastonon en siaj manoj.	On nosi štap u rukama.
Li surhavas ankaŭ koltukon ĉirkaŭ sia kolo.	On također nosi šal oko vrata.
Vintras kaj malvarmas.	Zima je i hladno je.
La brakoj estas muskolaj.	Ruke su snažne.
La gamboj ankaŭ estas muskolaj.	Noge su također snažne.
La viro estas el neĝo.	Muškarac je od snijega.
Li surhavas nek pantalonon nek mantelon.	On ne nosi hlače i kaput.
Sed la viro ne frostiĝas.	Ali muškarac se ne smrzava.
Li estas neĝhomo.	On je snjegović.

Ĉu ekzistas universala gramatiko?

Kiam ni lernas lingvon, ni ankaŭ lernas ĝian gramatikon. Tio estas aŭtomata procezo ĉe la infanoj lernantaj sian gepatran lingvon. Ili ne rimarkas ke sia cerbo lernas multajn malsamajn regulojn. Malgraŭ tio, ili dekomence ĝuste lernas sian gepatran lingvon. Ĉar ekzistas multaj lingvoj, ekzistas ankaŭ multaj gramatikoj. Sed ĉu ankaŭ ekzistas universala gramatiko? Tiu demando delonge okupas la sciencon. Novaj esploroj povus alporti respondon al ĝi. Ĉar la cerbesploristoj faris interesan malkovron. Ili lernigis gramatikajn regulojn al subjektoj. Tiuj subjektoj estis lingvolernantoj. Ili lernis la japanan aŭ la italan. La duonon de la gramatikaj reguloj oni tute inventis. Sed tion la subjektoj ne sciis. Post la lerno oni prezentis frazojn al la lernantoj. La subjektoj devis prijuĝi la korektecon de la frazoj. Dum ili plenumis la taskon, oni analizis ilian cerbon. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili tiel povis kontroli kiel la cerbo reagis al la frazoj. Kaj ŝajnas ke nia cerbo rekonas la gramatikojn! Dum la paroltraktiĝo iuj cerbaj areoj estas aktivaj. Al ili apartenas la Broca-areo. Ĝi troviĝas en la maldekstra encefalo. Kiam la lernantoj traktis la verajn regulojn, ĝi estis tre aktiva. Sed la aktiveco konsiderinde malkreskis kaze de la inventitaj reguloj. Eblus do ke ĉiuj gramatikoj havas la saman bazon. Ili tiam sekvus la samajn principojn. Kaj tiuj principoj estus ĉe ni denaskaj…