esperanto » litova | 84 [okdek kvar] | Is-tempo 4

84 [aštuoniasdešimt keturi] Praeitis 4

legi	skaityti
Mi legis.	(Aš) skaičiau.
Mi legis la tutan romanon.	(Aš) perskaičiau visą romaną.
kompreni	suprasti
Mi komprenis.	(Aš) supratau.
Mi komprenis la tutan tekston.	(Aš) supratau visą tekstą.
respondi	atsakyti
Mi respondis.	(Aš) atsakiau.
Mi respondis ĉiujn demandojn.	(Aš) atsakiau į visus klausimus.
Mi scias tion – Mi sciis tion.	(Aš) tai žinau — (aš) tai žinojau.
Mi skribas tion – Mi skribis tion.	(Aš) tai rašau — (aš) tai parašiau.
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion.	(Aš) tai girdžiu — (aš) tai girdėjau.
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion.	(Aš) tai atnešu — (aš) tai atnešiau.
Mi alportas tion – Mi alportis tion.	(Aš) tai atsinešu — (aš) tai atsinešiau.
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion.	(Aš) tai perku — (aš) tai nupirkau.
Mi atendas tion – Mi atendis tion.	Aš to tikiuosi — aš to tikėjausi.
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion.	(Aš) tai aiškinu — (aš) tai paaiškinau.
Mi konas tion – Mi konis tion.	(Aš) tai pažįstu / žinau — (aš) tai pažinojau / žinojau.

La dulingveco plibonigas la aŭdkapablon

La homoj parolantaj du lingvojn pli bone aŭdas. Ili pli precize povas distingi malsamajn sonojn. Tiun rezulton atingis usona esploro. Esploristoj testis plurajn adoleskulojn. Parto de la subjektoj dulingve kreskis. Tiuj adoleskuloj parolis la anglan kaj la hispanan. La alia parto de la subjektoj parolis nur la anglan. La junuloj devis aŭskultis difinitan silabon. Temis pri la silabo ‘da’. Ĝi apartenis al neniu el ambaŭ lingvoj. La silabon oni aŭdigis al la subjektoj per kapaŭskultiloj. Ilia cerba aktiveco estis tiuokaze mezurita per elektrodoj. Post tiu testo, la adoleskuloj devis reaŭskulti la silabon. Sed tiun fojon ankaŭ aŭdeblis multaj ĝenaj sonoj. Temis pri malsamaj voĉoj dirantaj sensencajn frazojn. La dulingvuloj forte reagis al la silabo. Ilia cerbo montris grandan aktivecon. La silabon ili kapablis precize identigi kun aŭ sen ĝenaj sonoj. La unulingvaj subjektoj ne sukcesis. Ilia aŭdkapablo ne tiel bonis kiel tiu de la dulingvaj subjektoj. La rezulto de la eksperimento surprizis la esploristojn. Ĝis tiam nur sciatis ke la muzikemuloj havas aparte bonan aŭdkapablon. Sed ŝajnas ke ankaŭ la dulingveco trejnas la aŭdkapablon. La dulingvuloj konstante frontas malsamajn sonojn. Ilia cerbo sekve devas evoluigi novajn kapablojn. Ĝi lernas precize diferencigi lingvajn stimulojn. La esploristoj nuntempe testas, kiel la lingvaj konoj influas la cerbon. Sian aŭdkapablon oni eble profitigas ankaŭ lernante lingvojn pli malfrue…