esperanto » hispana | 88 [okdek ok] | Is-tempo de la modalverboj 2

88 [ochenta y ocho] Pretérito 2

Mia filo ne volis pupludi.	Mi hijo no quería jugar con la muñeca.
Mia filino ne volis futballudi.	Mi hija no quería jugar al fútbol.
Mia edzino ne volis ŝakludi kun mi.	Mi esposa no quería jugar conmigo al ajedrez.
Miaj gefiloj ne volis promeni.	Mis hijos no querían dar un paseo.
Ili ne volis ordigi la ĉambron.	No querían ordenar la habitación.
Ili ne volis enlitiĝi.	No querían irse a cama.
Li ne rajtis manĝi glaciaĵon.	Él no podía / debía comer helados.
Li ne rajtis manĝi ĉokoladon.	No podía / debía comer chocolate.
Li ne rajtis manĝi bonbonojn.	No podía / debía comer caramelos.
Mi rajtis deziri ion por mi.	Pude pedir un deseo.
Mi rajtis aĉeti robon por mi.	Pude comprar un vestido.
Mi rajtis preni pralinon por mi.	Pude coger un bombón.
Ĉu vi rajtis fumi en la aviadilo?	¿Pudiste fumar en el avión?
Ĉu vi rajtis trinki bieron en la hospitalo?	¿Pudiste beber cerveza en el hospital?
Ĉu vi rajtis kunpreni la hundon en la hotelon?	¿Pudiste llevar al perro contigo al hotel?
Dum la ferioj la infanoj rajtis longe resti ekstere.	Durante las vacaciones los niños podían estar afuera hasta tarde.
Ili rajtis longe ludi en la korto.	Ellos / ellas podían jugar durante mucho rato en el patio.
Ili rajtis longe resti vekaj.	Ellos / ellas podían acostarse tarde.

La beboj kapablas lerni la gramatikajn regulojn

La infanoj tre rapide kreskas. Kaj ili lernas ankaŭ tre rapide! Oni ankoraŭ ne esploris kiel la infanoj lernas. La lernaj procezoj aŭtomate disvolviĝas. La infanoj ne rimarkas ke ili lernas. Ilia kapablo malgraŭe ĉiutage kreskas. Tio evidentiĝas ankaŭ por la lingvo. La beboj kapablas nur krii en la unuaj monatoj. Ili kelkmonataĝe diras mallongajn vortojn. El la vortoj estiĝas poste frazoj. Iam poste la infanoj parolas sian gepatran lingvon. Tio bedaŭrinde ne funkcias por la plenkreskuloj. Ili bezonas librojn aŭ alian materialon por lerni. La gramatikajn regulojn ekzemple nur tiel ili povas lerni. Sed la kvarmonataĝaj beboj jam lernas la gramatikon! Esploristoj instruis fremdajn gramatikregulojn al germanaj beboj. Ili tiucele laŭtludigis al ili italajn frazojn. Tiuj frazoj enhavis difinitajn sintaksajn strukturojn. La beboj aŭdis la korektajn frazojn dum ĉirkaŭ kvaronhoro. Post la lernigo oni denove laŭtludigis frazojn al la beboj. Sed tiufoje kelkaj frazoj ne korektis. Dum la beboj aŭskultis la frazojn, ilia cerba aktiveco estis mezurita. La esploristoj povis tiuokaze observi kiel la cerbo reagis al la frazoj. Kaj la beboj montris malsaman aktivecon laŭ la frazoj! Kvankam ili nur mallonge lernis la frazojn, ili registris la erarojn. La beboj evidente ne komprenas kial iuj frazoj malkorektas. Ili baziĝas nur sur sonaj modeloj. Sed tio sufiĉas por lerni lingvon, almenaŭ por la beboj…